O. Yusupova


Til va nutq munosabati xususida



Download 1,08 Mb.
Pdf ko'rish
bet20/53
Sana23.07.2022
Hajmi1,08 Mb.
#841487
1   ...   16   17   18   19   20   21   22   23   ...   53
Bog'liq
O. Yusupova

Til va nutq munosabati xususida 
Til muncha sharafi bila nutqning olati (quroli)dur va ham 
nutqdurki, agar nopisand zohir bo‗lsa, tilning ofatidur 
(A.Navoiy). 
Nutq uchun xomashyo vazifasini til boyligi o‗taydi. Nutq 
jarayonida biz tilning lug‗at sostavidagi, grammatik 
qurilishidagi elementlardan va shularni o‗zaro biriktirish
bog‗lash qoidalaridan foydalanib birikma va gap hosil qilamiz. 
Bunday elementlarga til birliklari deyiladi (Sh.Rahmatullayev). 
 
Nutq faoliyati natijasida nutq shakllanadi, nutq til 
elementlaridan tuziladi va til elementlariga ajralib ketadi, til 
elementlari yana nutq faoliyati uchun xizmat qiladi. 
(S.Usmonov).
Bir-birini shartlovchi, bir-biriga bog‘liq bo‗lgan ―til –til 
qobiliyati – nutq zanjirida faqat nutqqina tashqi (moddiy) 
formada (og‘zaki, yozma, turli shartli belgilar vositasida) 
namoyon bo‗ladi va bizning sezgi a‘zolarimiz tomonidan qayd 
etiladi (eshitiladi, yoziladi, ko‗riladi, o‗lchanadi). Til esa 
yashirin ichki hamda ideal hodisa sifatida anglanadi, tasavvur 
etiladi. (H.Ne‘matov, O.Bozorov). 
Tilda ortiqcha narsa yashamaydi. Nutqda ortiqcha narsalar 
ishlatilishi mumkin. Biroq nutqda ortiqcha deb belgilangan 
narsa (birlik) boshqa vazifada qo‗llangan bo‗lsa, bu ortiqchalik 
hisoblanmaydi. (Yo. Tojiyev). 
Til madaniyati va nutq madaniyati xususida 
Tillarning eng yaxshisi so‗zga usta til, so‗zlarning eng 
yaxshisi bilib va oxirini o‗ylab so‗ylangan so‗zdir. (A. 
Avloniy) 
Tilning tozaligi uchun qayg‘urish til madaniyatida o‗z 
ifodasini topadi.( ―Praga lingvistik to‗garagi tezislari‖ dan) 
Til madaniyati muammosi …adabiy nutq uslubiyatining 
vazifasi va talablari bilan butunlay mos keladi deb, o‗ylash 
noto‗g‘ridir. Masalaning asosiy mohiyati shundaki, nutq 


30 
madaniyatining tekshirish doirasi muayyan davrda adabiy nutq 
va adabiy til sistemasi doirasiga kirmagan ijtimoiy-uslubiy 
nutqiy tomonlarni ham o‗zida qamraydi. (V.V.Vinogradov) 

Download 1,08 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   16   17   18   19   20   21   22   23   ...   53




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish