О. Р. Райимбердиева бухгалтерия ҳисоби, ИҚтисодий таҳлил ва аудит

Вақтбай-мукофот
шаклида асосий иш ҳақидан ташқари мукофот ҳам тўланади. 
Иш ҳақи ўз таркибига кўра иккига бўлинади: 
асосий ва қўшимча. 
Асосий иш ҳақи 
дейилганда ишчи ва хизматчиларнинг ишлаган вақти учун 
тўланадиган ҳақ тушунилади. Масалан, вақбай ва ишбай ҳақининг барча турлари, меҳнат 
38 
59 

---

Назорат саволлари: 
1. Асосий воситалар таркибини айтиб беринг. 
2. Асосий воситаларни қабул қилиш бўйича бирламчи ҳужжатларга изоҳ беринг. 
3. Асосий воситаларни қабул қилиш бўйича бухгалтерия проводкаларини тузинг. 
4. Асосий воситаларни тугатиш тўғрисидаги далолатнома тузиш тартибини тушунтириб 
беринг. 
5. Асосий воситаларнинг ҳисобдан чиқариш сабабларини изоҳлаб беринг. 
3-савол бўйича дарс мақсади: 
Талабаларда асосий воситаларнинг аналитик ва 
синтетик ҳисоби хусусиятлари тўғрисида тушунча ҳосил қилдириш. 
Идентив ўқув мақсадлари: 
3.1. 
Асосий воситаларни синтетик ва аналитик ҳисобини юритиш мазмунини 
тушунтириб бера олади. 
3.2.
Асосий воситаларга эскириш ҳисоблаш усулларини таърифлаб бера олади. 
3-савол баёни. Асосий воситаларнинг аналитик ва синтетик ҳисоби.
Асосий 
воситаларнинг туркумланиши аналитик ҳисобни юритиш учун асос қилиб олинади. 
Инвентар карточкалари ва ҳисобга олиш дафтари ва инвентаризация рўйхати асосий 
воситаларнинг аналитик ҳисобини асосий регистрлари ҳисобланади. Уларнинг қандай 
шаклда бўлиши асосий воситаларнинг турларига боғлиқ баъзи корхоналдарда аналитик 
ҳисоб инвентар карточкаларида юритилса, бошқаларда асосий воситаларни ҳисобга олиш 
дафтари ва инвентаризация рўйхатидан фойдаланилади. 
 
0100 "Асосий воситалар" счёти мулк тариқасида тегишли бўлган асосий воситалар 
тўғрисида маълумотлар бериш учун тайинланган.
Таъсисчилар томонидан Низом капитали учун ҳисса сифатида берилган асосий 
воситалар қуйидаги бухгалтерия ёзуви билан расмийлаштирилади: