Muallif: o’q. A. Avliyoqulov

6- mashg'ulot >H

Maqsid. 6 va 7 sonining hosil bo'lishini ko'rsatish; bolalarni.% ichida predmetlarni sanash va sanab ajratishga o'rgatish; predmetlai sonini eslab qolish; o'ngdan, chapdan, o'rtadan topa bilish ko'nikmasini mustahkamlash; bolalarni predmetlarning joylashisljr o'rnini; oldinda, orqada, chapda, o'ngda, oldini, orqani topj^ bilishlarini mashq qildirish.

Mashg'ulotning borishi. 1- qism. Pedagog (tarbiyachi) 2 guruh to'plam polotnosiga bir-biridan ma'lum masofada bir qator qilib joylashtirilgan rasmlarni ko'rsatadi. Rasmda chumchuq va qaldirg'och rasmi tasvirlangan. Pedagog (tarbiyachi): ,,B€ qushlarning nomi nima? Ularning soni tengmi? Kim tekshiri|f ko'radi?", — deb so'raydi.

Bola rasmlarni bir-birining tagiga juft holda ikki qator qilib terib chiqadi. Qushlar soni 5 tadan — teng ekanligi aniqlanadi. Pedagog (tarbiyachi) yana chumchuq qo'shadi va: ,,Chumchuqlar nechta bo'ldi?" — deb so'raydi. U chumchuqlarni sanab intonatsiya

bilan yangi olti so'zini aytadi hamda ,,Chumchuqlar npjfeta bo'ldi? Qanday qilib chumchuqlar 6 ta bo'lib qoldi? (Nechta*l&i? Nechta qo'shildi? Nechta bo'ldi?) Qaysi qushlarning soni ko'p? Ular nechta? Qaysi qushlar kam? Ularning soni nechta? Qaysi son katta: 6 mi yoki 5? Qaysi son kichik? Qushlar soni teng, 6 tadan bo'lishi uchun nima qilish kerak?"

U keyin qaldirg'ochlarni qo'shadi va ularning soni nechtadan bo'lganligini, qanday qilib 6 tadan bo'lib qolganligini so'raydi. So'ngra qaldirg'ochni olib qo'yib: ,,Qushlarning soni teng bo'lishi

uchun nima qilish mumkin?" — deb so'raydi. Agarda chumchuqlardan bittasi olib qo'yilsa, qushlar soni teng, 5 tadan bo'lishini ta'kidlaydi. Pedagog (tarbiyachi) 1 ta chumchuqni olib qo'yadi va: ,,Ularning soni nechta bo'ldi? Qanday qilib ularning soni beshta bo'lib qoldi?" — deb so'raydi. Yana 1 tadan qush qo'shadi va bolalarga hammalari birgalikda qushlarni sanab chiqishlarini taklif qiladi. Bolalarga 7 sonining hosil bo'lishini xuddi shu usulda tushuntirib tanishtiriladi.

2. 
   qism (tarqatma material bilan ishlash). ,,Qancha bo'lsa, shunacha ko'rsat" o'yin mashqi. Har bir bolada 5 tadan 7 tagacha o'yinchoq rasmi chizilgan 3 tadan ko'rgazma bor. Bolalar kartochkadagi o'yinchoqlar rasmini sanab chiqish va kartochkalarni tartibi bilan, ya'ni chap tomonda 5 ta predmetning rasmi chizilgan kartochka, undan keyin (o'rtada) — 6 ta predmetning rasmi chizilgan kartochka, o'ng tomonda esa 7 ta predmetning rasmi chizilgan kartochkani qator qilib qo'yib chiqish taklif etiladi.
   

Tokcha (polka)ga bit' nechta o'yinchoq qo'yiladi. Bolalar tokchada nechta o'yinchoq bo'lsa, xuddi shuncha o'yinchoqning rasmi chizilgan ko'rgazmani topib ko'rsatadilar.

Har safar 2—3 ta bolani chaqirib, nima uchun aynan shu kartochkani ko'rsatganliklarini tushuntirib berishlari taklif etiladi.

2. 
   qism. Pedagog (tarbiyachi) navbat bilan 5—6 ta bolani chaqirib, ularga qayerda turishlari kerakligini aytadi.
   

Pedagog (tarbiyachi) 5—6 ta bolani chaqirib, kim oldlMa va kim ketida turganligini aytib berishini so'raydi. ffi

Keyin u bolalarga o'ngga yoki chapga burilishlarini ayta&i va yana bolalardan kim (o'ngda; chapda) qayerda (kimdan) turganligini aytib berishlarini taklif qiladi.