Mineralogiya

Gips – CaSO₄ · 2H₂O. Tarkibi: SaO – 32,5%, SO₃ – 46,6%, N₂O – 20,9%. Mexanik aralashma holida turli gillar qum, organik moddalar bo`ladi. U monoklin singoniyali, yo`g`on tabletkasimon, ayrimda ustunsimon, yoki prizmatik ko`rinishda bo`ladi. Gips yoriqlarda asbestga o`xshash ipaksimon holda joylashadi. Yirik, alohida-alohida kristallari - qaldirg`och dumiga va ba`zan atirgulga o`xshash shakllar hosil qilib uchraydi. Uning rangi oq, shaffof, ayrimda asaldek sariq, qizil va qoramtir bo`ladi. U shishadek yaltiraydi, ulanish tekisligi sadafdek. Gipsning qattiqligi – 1,5-2 (tirnoqda chiziladi), solishtirma og`irligi – 2, ulanish tekisligi mukammal. U suvda erish xususiyatiga ega. Gips ekzogen sharoitda (nurash) paydo bo`ladi. Yirik suv havzalarida ohaktoshdan keyin yuzaga keladi. Gipsning yirik konlari Jirjenta, Sitsiliyada, Fransiyada, Germaniyada, Polьshaning Krakova rayonida, Avstraliya, AQSHning Michigan, Nyu-York shtatlarida, Xilsbora Kanadalarda joylashgan. U qurilish ishlarida ishlatiladi.