Microsoft Word KichikBiznes doc

Quyidagi rasmda bozorni segmentasiyalash mezonlari berilgan

Ижтимоий-иқтисодий:

Географик:

• 
  ҳудуд
  
• 
  шаҳар
  
• 
  қишлоқ
  
• 
  иқлим ва
  

• 
  даромад
  
• 
  маълумот
  
• 
  мутахассислиги ва
  

Психографик:

• 
  ҳаёт тарзи
  
• 
  янгиликка интилиш
  
• 
  гуруҳ мотивацияси ва бошқалар
  

Ҳолат:

• 
  кам харажатлилиги
  
• 
  имтиёзлилиги
  
• 
  қулайлиги ва бошқалар
  

Хулқ-атвори:

• 
  фирмага нисбатан ишончи
  
• 
  престиж даражаси
  
• 
  товарга нисбатан ихлоси тез-тез
  

4.2.2-rasm. Xaridorlarga qarab bozorni segmentasiyalash mezonlari

Bozor segmentasiyasining tamoyillari quyidagilardir:

• 
  geografik tamoyil;
  
• 
  psixografik tamoyil;
  
• 
  demografik tamoyil;
  
• 
  xulq-atvor tamoyili;
  
• 
  holat tamoyili.
  

Geografik tamoyil orqali bozorning joylashuvi, aholi soni va zichligi, ti- jorat faoliyatining tuzilishi, mintaqaviy rivojlanish dinamikasi, inflyasiya da- rajasi, huquqiy cheklashlar hisobga olinadi.

Psixografik tamoyil natijasida hayot tarzi, shaxsning tipi, jamoat holati kabi hisobga olinib, turmush tarzi shaxsning o’z faoliyati, qiziqishlari, qat’iyati va ye’tikodlarida o’z aksini topadi. Shaxsning turi esa hayotdan mamnun, melanholik, o’zgalardek ish ko’ruvchi, o’zbilarmon va boshqa hislatlarda bo’lishi mumkin.

Demografik tamoyillarda oilani soni va sifat tarkibi, oilaning hayotiylik davri bosqichi, daromadlilik darajasi, mashg’ulot turi, ma’lumoti, millati ka- bilar inobatga olinadi hamda bozor segmentasiyasining asosiy tamoyillaridan biri hisoblanadi.

Xulq-atvor tamoyili orqali xarid qilishga yo’l, foydalanuvchi maqomi, iste’mol jadalligi, bog’lanib qolish darajasi, tovar haqida ma’lumot berish, tovarga bo’lgan munosabati hisobga olinadi.

Segmentasiya jarayonining muhim bosqichi bozorning maqsadli seg- mentini tanlash hisoblanadi. Maqsadli segmentni tanlash muammosi etarli darajada murakkab bo’lib, uni hal etish uchun quyidagi ketma-ketlikda turishi tavsiya etiladi:

• 
  segment o’lchami va uning o’zgarish (o’sish, kamayish) tezligini o’rnatish;
  
• 
  segmentning jalb yetuvchanlik tuzilishini tadqiq etish
  
• 
  o’zlashtirayotgan segment maqsadi va tashkilot resurslarini aniqlash
  

3.