M. R. Usmanov Turizm geografiyasi udk 911. 3(575. 13)

Yaponiya
- mamlakatning umumiy maydoni 337,9 ming km
2
. 
Asosiy hudud 4 oroldan iborat va hammasi bo‗lib 4000 dan ortiq 
orollarda joylashgan. Aholisining soni l24 million 776 ming kishi. 
Poytaxti -Tokio shahri. Urbanizatsiya darajasi 78% va bu ko‗rsatkich 
bo‗yicha Yaponiya jahonda yetakchi o‗rinlardan birini egallaydi. 
Tashqi turizm bu mamlakatda l960-yillarning ohirida rivojlana 
boshladi. l973-yili 2,2 mln, l984-yili 4,6 mln, l990-yili l0 mln 
yaponiyaliklar xorijga safar qildilar. Yaponiyaliklar asosan Tinch 
okean havzasidagi mamlakatlarga AQSH, Gonkong, Janubiy 
Koreya va Singapurga sayohat qiladilar. Yevropa ham yana bir 
muhim turistik markaz sifatida, o‗ziga yaponiyaliklarni jalb etadi. 
Umuman olganda yaponlar dunyodagi eng ko‗p sayohat qiluvchi 
xalqlar qatoriga kiradi. Shu bilan birga mamlakatga tashrif 
buyuruvchilar soni nisbatan kam. Jahon turistlarining atigi 0,23% 
Yaponiyaga tashrif buyurar 
ekan. 
Yaponiyaliklar 
qator 
mamlakatlarda turizmni rivojlantirish maqsadida, ayniqsa, keyingi 
yillarda, katta sarmoya kiritmoqda. Mablag‗larning asosiy qismi 

---

111 
mehmonxona biznesini rivojlantirish yo‗nalishiga qaratiladi. 
Yaponiyaga tashrif buyuruvchi turistlarning soni l980-yillarda 
o‗sa boshladi. Mehmonlar asosan Tayvan, Janubiy Koreya va 
AQSHdan tashrif buyuradilar. Yevropaliklar asosan biznes-
turlarni amalga oshiradi. 
Yaponiyaning poytaxti-Tokioga l603- yili asos solingan. 
Hozirgi vaqtda bu yer mamlakatning bosh sayyohlik markazi 
hisoblanadi. Turistlarni Tokioda qadimiy xiyobonlar «Xibiya», 
«Siba», «Asakusa», «Meydzi» va boshqalar o‗ziga rom etadi. 
Balandligi 333 metr bo‗lgan poytaxtning teleminorasi shaharning 
ramzlaridan biri hisoblanadi. Tokioning bosh savdo ko‗chasi 
«Ginza» deb nomlanib, bu yerda deyarli barcha buyumlarni xarid 
qilish mumkin. Elektrotexnik buyumlarni maxsus, juda yirik savdo 
majmuasi -«Akixabara»dan sotib olish mumkin. 
Umuman olganda, Yaponiyaning o‗ziga xos madaniyati mavjud 
bo‗lib, eng qiziqarlisi shundaki, bu mamlakat texnologiya jihatidan 
yuksak rivojlanganligiga qaramasdan o‗z madaniyatining ko‗p 
qirralarini saqlab qolgan. Yapon ayollarining milliy libosi «kimono» 
bo‗lib, turistlarni o‗ziga jalb etadi. Yaponlarda hech bir xalq 
madaniyatida 
uchramaydigan 
xususiyatlar 
mavjud. 
Yapon 
madaniyatining yana bir o‗ziga xos tomoni mahalliy yozuv. Ushbu 
yozuv «iyeroglif» deb nomlanib, uning asosi Xitoyda yaratilgan. 
Yaponlar ovqatni maxsus tayoqchalar «xasi» yordamida iste‘mol 
qiladilar. Spirtli ichimliklardan guruchdan tayyorlanadigan aroq
«sake», iste‘mol qilinadi. Mahalliy madaniyatning eng e‘tiborli 
tomonlaridan biri choy ichish marosimidir. Yaponiyada bu marosimga 
o‗rgatuvchi hatto maxsus maktablar ham mavjud. Yana bir muhim 
xususiyat Yaponiyada servis sohasidagi xizmatchilarga odatda 
choychaqa berilmaydi.