Laboratoriya ishi № Mavzu: Kesish jarayonidagi issiqlik miqdorini kalorimetrik usulda aniqlash

3.2 – rasm. Kalorimert qurilmasi.
Kalorimetr yupqa yuza tozaligi yuqori latundan tayyorlanadi. Kalorimetr tsilindrik va to‘g‘ri burchakli idishlardan tashkil topgan bo‘lib ulardan biri (kichik o‘lchamdagisi) ikkinchisining ichiga joylashadi, kalorimetrik idishlari bir – biridan izolyatsion taglik yordamida xavfli oraliq bilan ajralib turadi.
Ishni bajarishdan avval kalorimetrni ichki idish suvi bilan to‘ldiriladi (1\2 idish xajmida) shundan so‘ng kalorimetr dastgoh asosi (qirindi tushadigan joy) ga o‘rnatiladi. Hosil bo‘layotgan qirindini idishga to‘g‘ri tushishi uchun ishlov beriladigan detal kesish zonasida potux bilan berkitiladi.
Kalorimetrga taxminan 50 ... 70 grammcha qirindi tushgandan so‘ng kesish to‘xtatiladi va kalorimetr haroratini baravarlashtirish uchun kalorimetrdagi suv aralashtirgich bilan aralashtiriladi.
Kalorimetr ichidagi suvning dastlabki harorati va qirindi tushganidan keyingi harorat simobli termometr bilan o‘lchanadi.
Laboratoriya tarozlari yordamida kalorimetrdagi qirindi massasi va suv massasi o‘lchanadi. SHundan so‘ng ma’lumotnomalardan keskich yoki qirindi materialining issiqlik sig‘imi tanlanib, quyidgi formulalar yordamida qirindi, keskich yoki detalning o‘rtacha harorati hisoblanadi.

Keskich va qirindiga o‘tib ketgin issiqlik miqdori quydagi formula bo‘yicha aniqlanadi.

Bu yerda:
- qirindi va keskichning o‘rtacha harorati (grad).
_sm - qirindi yoki detal tushgandan keyingi aralashma harorati (grad).
_v - qirindi tushgunga qadar suvning dastlabki harorati (grad).
G_v - klorimetrdagi suv mssasi (gr).
G - qirindi massasi.(gr).
C - qirindi yoki keskich materialining issiqlik sig‘imi (kall).
_H - qirindi yoki keskichning dastlabki harorati (grad).
Q - qirindi yoki keskichga o‘tuvchi issiqlik miqdori (kall).