Keyin bir necha kun yoki bir necha hafta keyin payd

 Ko’rish  toliqishini  yuqotish  va  profilaktikasi  bo’yicha 

tavsiyalar. 

Shaxsiy  kopyuterdan  foydalanuvchilarning  ko’zni  tez-tez 

qisishi, qichishi, sanchishi, yoshlanishi va boshqa shu kabi keng tarqalgan 

ko’z  toliqishlari  kerakli  choralar  ko’rmay  ishlashni  davom  ettirganda 

yuzaga keladi. 

Shu  masala  yuzasidan  ingliz  olimasi  M.  Korbett  qiziq 

ogoxlantirishni  keltiradi:  "Tsivilizatsiya  bizlarni  xatto  oyoqarimizga 

qiladigan minimal e`tibor, ya`ni charchaganimizni xis qilib, birpas o’tirib 

yoki yotib  olishdek narsadan ko’zlarimizni maxrum etdi. Ko’z toliqishini 

sezsamiz  xam,  ularni  o’qish,  kinofilm,  televizor  ko’rish,  kompyuterda 

ishlash  bilan  kuchaytiramiz.  Lekin  shuni  yodda  tutish  kerakki,  bizning 

kaftlarimiz  ko’zlarimizni  Muhofazalash  uchun  ajoyib  asbob  vazifasini 

bajaradi. 

Bu  erda  gap  quyidagi  "palming"  deb  ataluvchi  mashq  tug’risida 

borayapti.  Barmoqlarni  birlashtirib,  peshona  markazida  bir-birini  ustiga 

qo’yish kerak, bunda kaftlar ko’z o’mizini yopib, nur tushishini butunlay 

berkitadi,  shu  bilan  birga  ko’z  sovdasini  ezmay,  bemalol  qovoqlari 

xarakatlanadi, natijada ko’z retseptorlarining kimyoviy tiklanishi, intensiv 

oqimdagi  obrazlar  tufayli  muskul  to’qimalarini  bo’shashi  yuz  beradi. 

Ushbu  sun`iy  ko’rishni  tutilishi  ko’z  muskullarini  bo’shashini  va  qon 

aylanishini  yaxshilash  jarayonini  tezlashtiruvchi  eng  yaxshi  mashqlardan 

biri  hisoblanadi.  Ikki  minutli  palming  ko’z  to’rpardasining  funktsional 

xossalarini tiklaydi. 

 

Albatta,   displeylar   bilan   ishlashdan   oldin,   ko’zni gigiyenasi    

va        uni        profilaktik        nazorati        uchun        xar  taraflama      okulist   

ko’rigidan      o’tish,      doimiy      ravishda  kamida  yiliga  bir  marotaba  bu 

tekshirishlarni qaytarish kerak. 

Sifatli  yaxshi  monitorlarda  ishlash  jarayonida,  ish  joyining 

ergonomik  parametrlariga  rioya  qiladigan  va  mexnat  qilish  xamda  dam 

olish  to’g’ri  tashkil  etilganda  xam  foydalanuvchi  ma`lum  bir  ko’rish, 

muskul  toliqishini,  fizik  va  asabiy  noqulayliklarni  boshdan  kechirishi 

tufayli, displeyda ishlash vaqtini chegaralash darkordir. Bunday sharoitda 

dam 

olish 

vaqtini 

uzaytirish, 

yoki 

hisoblash 

texnikasidan 

foydalanilmaydigan ish faoliyatiga o’zgartirish kerak. 

Profilaktik  choralar  sifatida  ko’z  toliqishini  pasaytirish,  ko’z 

sovdasidagi  qon  aylanishini  yaxshilash,  ko’z    xarakatini  tiklovchi 

muskullarni  bo’shashini  ta`minlash  maqsadida  Sanitar  qoidalarda  katta 

eshdagi foydalanuvchilar uchun belgilangan tanaffuslarda, talabalarga esa 

---

 

 

523 

VDT va SHEXMda ishlaganda xar 20-25 minutdan so’ng boshqa jismoniy 

manshqlar bilan birgalikda ko’z mashqlarini xam bajarish tavsiya etiladi. 

Ko’rish  noqulayliklari  sezilganda  bu  mashqarni  individual,  mustaqil  va 

belgilangan vaqtdan ilgari o’tkazish lozim. Quyida SanQvaM 2.2.2.542-96 

da tavsiya etilgan ko’z uchun mashqlar keltiriladi. Mashqlar o’girib, turib, 

ekrandan yuz o’girib, bajariladi. Nafasni bir tekisda olish kerak.