«informatika va axborot texnologiyalari»

 
6. Windows operatsion tizimining ob‘ektlari 
Windows muhitida foydalanuvchi bir necha ob‘ektlar bilan ishlashiga to‘g`ri keladi. 
Masalan, ob‘ekt sifatida hujjatni oladigan bo‘lsak, uning ustida qirqib olish (vыrezat), ko‘chirish 
(kopirovat), o‘chirish (udalit), qayta nomlash (pereimenovat) va boshqa amallarni bajarish 
mumkin. 
Тizimning eng muhim ob‘ektlaridan biri
 fayldir.
Fayllar bilan ishlashda tizimning fayl tizimiga ko‘p narsa bog`liq. Fayl tizimi faylga murojaat 
qilish sxemasini aniqlaydi. Diskda fayllar bo‘sh klasterlarga yozilishi mumkin. Shuning uchun 
bita faylning fragmentlari diskning turli joylariga joylashtirilishi mumkin. Har bir fayl o‘z 
xususiyatlariga ega. Misol tariqasida MS Word matn protsessorida yaratilgan fayl 
xususiyatlarini ko‘rib chiqaylik: 
• fayl turi. Ushbu ma‘lumot oynada ikki marta ko‘rsatiladi. Birinchi gal fayl qaysi muhitda 
yaratilgani, ikkinchi navbatda faylning bevosita nomida ko‘rsatiladi (.DOC); 
• fayl sig`imi; 
• fayl yaratilgan sana va vaqt; 
• faylga oxirgi o‘zgartirish kiritilgan sana va vaqt; fayl atributlari – arxiv (arxivnыy), faqat 
o‘qish uchun (tolko dlya chteniya), yashiringan (skrыtыy), tizimli (sistemnыy). 
Fayl ustida uni bir holatdan boshqa holatga o‘tkazish uchun muayyan amallar bajarilishi 
mumkin. Ushbu amallarni faylni belgilab, kontekstli menyuni faollashtirgach, bajarish mumkin.
Windows 
tizimining yana muhim ob‘ektlaridan biri
papkadir
. 
Papka katalog tushunchasi bilan bita ma‘noni anglatadi. Papka ichida fayllar, boshqa 
nomdagi papkalar ichma-ich joylashtirilishi mumkin. 
Papka ham fayl singari o‘z xususiyatlariga ega : 
• papka nomi, va uning belgisi; 
• ob‘ekt turini ko‘rsatuvchi ma‘lumot; 
• papkaning to‘liq yo‘lini ko‘rsatuvchi ma‘lumot; 
• papka sig`imi; 
• papka ichida saqlanayotgan fayllar va papkalar soni; 
• data i vremya sozdaniya fayla; 
• papka atributlari: Только для чтения, Aрхивный, Скрытый, Системный. 
Papka ustida ham fayllar kabi muayyan amallarni bajarish mumkin. Ushbu amallardan 
tashqari papkani ochish va yopish buyruqlarini bajarish mumkin.
Ichma-ich joylashgan papkalarning iyerarxik strukturasi. 
Yorliq. 
Windows muhitida ko‘plab ishlatiladigan muhim ob‘ektlardan biri yorliqdir.
 
(Macintosh)
POSIX standartiga mosligi
Ha 

---

68 
Yorliq ekranda chap quyi qismida qora rangli strelka belgisi orqali tasvirlanadi