Ii-qism: elektromagnetizmdan laboratoriya ishlari to’plami

III. Ishni bajarish tartibi va tajriba xatoliklarini hisoblash.
1 – mashq. G’altakning induktivligini aniqlash.

1. 
   3-rasmda keltirilgan elektr zanjirini yig’ing va uni o’qituvchi (yoki laborantga) tekshirtiring.
   
2. 
   G’altakning R-aktiv qarshiligini ommetrdan foydalanib [yoki aniqrog’i, o’zgarmas tok ko’prigidan foydalanib (5 - laboratoriya ishida [6] bayon qilingan usul bilan] aniqlang.
   
3. 
   ЛАТРning buragichini soat strelkasi yo’nalishiga teskari yo’nalishda burab oxirgi holatga qo’ying. K-kalitni qo’shing. ЛАТР buragichi yordamida (o’ngga burab) ampermetr va voltmetrning aniq J_eff1 va U_eff1 qiymatlarini ko’rsatishiga erishing va ularni yozib oling. (23) ifodaga R, J_eff1 va U_eff1 larning qiymatlarini qo’yib L-ni hisoblang.
   
4. 
   ЛАТР buragichi yordamida zanjirda J_eff1 va U_eff1 larning yana ikkitadan qiymatini o’rnatib, ular uchun ham L₂ va L₃ larni (23) bo’yicha hisoblang. L-ning o’rtacha qiymatini hisoblang [ ]. ЛАТР buragichini chap tomonga burab qo’ying.
   
5. 
   Olingan (1-mashqda) natijalar bo’yicha quyidagi jadvalni to’ldiring va tegishli xulosalar chiqaring:
   

№	R, Om	Ueff1,V	Jeff1,A	L, Gn	, Gn	, Gn	,%
1 2 3

Bundagi va mos ravishda L-ni bilvosita o’lchashning absolyut va nisbiy xatoliklaridir.
2 – Mashq. Kondensatorning sig’imini aniqlash.

1. 
   4 – rasmda keltirilgan elektr zanjirini yig’ing va uni o’qituvchiga (yoki laborantga tekshirtiring.
   
2. 
   Sig’im magazinidan biror (30-40 mkG’) sig’imni o’rnating. K kalitni qo’shing. ЛАТР buragichini o’nga burab ampermetr va voltmetrning aniq ko’rsatishlariga (J_eff2 va U_eff2) erishing. Ularning har qaysisining uchtadan qiymatini yozib oling. ЛАТРning buragichini chapga burab qo’yib K-ni uzing. Yozib olgan J_eff2 va U_eff2 larning (24) ifodaga qo’yib kondensator sig’imini uchta qiymatini va ularning o’tacha qiymatini hisoblang .
   
3. 
   Olingan (2-mashqda) natijalarni quyidagi jadvalga yozing va tegishli xulosalar chiqaring.
   

№	Ueff2,V	Jeff2,A	C, G’	, G’	, G’	,%
1 2 3

Bundagi va mos ravishda S-ni bilvosita o’lchashdagi absolyut va nisbiy xatoliklaridir.