Хфх лек Хосилбеков

Ishlab chiqarish xonalarida mikroiqlim omillari qiymati 
4.3-jadval 
Ish kategoriyalari 
Eng qulay 
Ruxsat etilgan 
harorat, 
C° 
Shamolning 
siljish 
tezligi, 
m/s 
Harorat, 
o
C Havoning 
nisbiy 
namligi, 
% 
shamolning siljish 
tezligi, m/s 
doimiy 
ishchi 
joylarida 
doimiy 
PDF created with pdfFactory Pro trial version 
www.pdffactory.com

---

ishchi 
bo’lmagan 
joylar 
Yilning sovuq davrida 
1a 
22-24 0.1 21-25 18-26 75 
O,2 ortiq emas 
1b 
21-23 0.1 20-24 17-25 75 
0,2 ortiq emas 
.lla 18-20 0.2 17-23 15-24 75 
0,3 ortiq emas 
.llb 17-19 0.2 
15-21 13-23 75 
0,4 ortiq emas 
III 16-18 0.3 
13-19 12-20 75 
0,5 ortiq emas 
Yilning issiq davrida 
1a 
23-25 0,1 22-25 20-30 75 
0,1-0,2 
1b 
22-24 0,2 21-28 19-30 75 
0,1-0,3 
.lla 21-23 0,3 18-27 17-29 75 
0,2-0,4 
.llb 20-22 0,3 
16-27 15-29 75 
0,2-0,5 
III 18-20 0,4 15-26 13-28 75 
0,2-0,6 
E s l a t m a: hamma ish kategoriyalari uchun eng qulay nisbiy namlik 40-60% 
47 
a) b) 
4.3-rasm. Havoning nisbiy namligini o’lchovchi Avgust (a) va Asman (b) aspiratsion 
psixrometrlari 
4.4-rasm. Namlikni o’lchovchi gigrograf 
1-dastak; 2-posangi; 3va 4 – yelka; 5-kichik dastak; 6 – rostlagich; 7-qisqich; 8-kronshteyn. 
Muhitning haroratini ma’lum vaqt davomida qayd qilib borish uchun termograflardan va 
lahzaviy o’lchash uchun termometlardan foydalaniladi. 
4.5-rasm. M-16A termografi. 
1-pero; 2-baraban; 3-dastak; 4-o’q; 5-kichik dastak; 6-rostlagich; 7-plastinka. 
48 
a) b) c) 
4.6-rasm. Havo almashishini o’lchovchi katotermometr (a) , kosachali (b) va ASO-3 parrakli (c) 
anemometrlar. 1-kosachalar; 2 – indikatorli o’lchagich 
Ish joylarida havoning harakati ish sharoitini yaxshilashning muhim omillaridan 
hisoblanadi.  Issiqlik  yuqori  bo’lgan  joylarda  havoning  harakati  organizmdan  chiqadigan  issiq 
likni 
atrof-muhitga berilishini yaxshilaydi va aksincha, sovuq ish joylarida organizmga salbiy ta’sir 
qiladi. 
PDF created with pdfFactory Pro trial version 
www.pdffactory.com

---

Havoning odam uchun sezilarli minimal tezligi 0,2 m/s hisoblanadi. Yilning sovuq 
paytlarida  havoning  tezligi  0,2-0,5  m/s,  issiq  joylarda  esa  0,2  -1,0 m/s  bo’lishi  tavsiya  etilgan. 
Issiq 
joylarda bu ko’rsatkich 3,5 m/s. gacha oshirilishi mumkin. 
Mikroiqlimni tashkillashtiruvchi elementlar ko’rsatkichlarini nazorati uchun turli o’lchov 
uskunalardan foydalanadilar. Havoning nisbiy namligini o’lchash uchun Avgust va Asman 
aspirasion psixrometrlari (4.3- rasm) va gigrograflardan keng foydalanadilar. 
Ish o’rinlarida havoni almashish harakat tezligini aniqlash anemometrlar yordamida amalga 
oshiriladi.