Farg’ona-2019 umumiy pedagogika o’quv-uslubiy majmua

TaYanch-harakat apparati buzilgan o‘quvchilarni korreksion o‘qitish. TaYanch-harakat apparatlari buzilishining turlari va yuzaga kelish sabablari. TaYanch-harakat apparatidagi turli buzilishlar bolalarni o‘qitish va tarbiyalashda muayYan muammolarni keltirib chiqarishi mumkin. TaYanch-harakat apparati funksiyalarining buzilishi tug‘ma yoki orttirilgan bo‘lishi mumkin. TaYanch-harakat apparati patologiyasi quyidagi turlarga ajratiladi:
1) nerv tizimining kasallanishi (bolalar serebral paralichi (BSP), poliomielit);
2) taYanch-harakat apparatining tug‘ma patologiyasi; sonning tug‘ma chiqqanligi; bo‘yin qiyshiqligi; qiyshiq oyoqlik va oyoqning boshqa nuqsonlari; umurtqa pog‘onasi rivojlanishidagi nuqsonlar (skolioz); qo‘l yoki oyoqlarning rivojlanmaganligi va nuqsonlari; qo‘li barmoqlarining anomal rivojlanishi; artrogripoz (tug‘ma mayiblik);
3) orttirilgan kasalliklar va taYanch-harakat apparatining zararlanishi; orqa miya, bosh miya va qo‘l-oyoqlarning travmatik jarohatlanishi; poliatrit; skelet kasalliklari (tuberkulez, suyaklardagi shishlar, osteomielit), skelet tizimi kasalliklari (raxit, xondodistrofiya).
TaYanch-harakat apparati patologiyasi bo‘lgan bolalarda asosiy buzilish harakatlanishdagi nuqson hisoblanadi. Bunday nuqsonlarga ega bolalarning 89 % ini serebral paralichli bolalar tashkil etadilar. Ularda harakat buzilishi psixik va nutqiy buzilishlar bilan birga namoyon bo‘ladi. Shu bois bu kabi bolalar nafaqat davolash va ijtimoiy yordamga, balki psixologik-pedagogik va logopedik korreksiyaga ham muhtoj bo‘ladilar.
Harakatlanish buzilishlari o‘rtacha darajada bo‘lgan bolalar yurishni o‘rganib olsalarda, biroq, ishonch bilan yura olmaydilar, ular uchun maxsus moslamalar zarur. Harakatlanish buzilishining engil shaklida bolalar uyda va ko‘chada mustaqil, qo‘rqmay yura oladilar, o‘zlariga to‘la xizmat ko‘rsatadilar.
Nazorat uchun savollar:

1. 
   Rivojlanishi va xulqida chetlanishlari bo‘lgan bolalarni o‘qitish va tarbiyalash masalalari bilan qaysi fan Shug‘ullanadi?
   
2. 
   Korreksion pedagogikaning vazifasi nimadan iborat?
   
3. 
   “Korreksiya”. “korreksion pedagogik faoliyat” tushunchalari qanday ma’noni anglatadi?
   
4. 
   Anomal o‘quvchilar bilan qanday korreksion ishlar olib boriladi?
   
5. 
   Korreksion pedagogika (defektologiya) fanning rivojlanish tarixi xaqida nimalarni bilasiz?
   
6. 
   “Rivojlanishdagi chetlanishlar” tushunchasi qanday ma’noni anglatadi?
   

ADABIYOTLAR

1. 
   Pedagogika. // M.To‘xtaxo‘jaevning umumiy tahriri ostida. – T.: “O‘zbekiston faylasuflari Milliy jamiyati”, 2010.
   
2. 
   Ibragimov X.I., Abdullaeva SH.A. Pedagogika nazariyasi. – T.: “Fan va texnologiyalar” nashriyoti, 2008.
   
3. 
   Hoshimov K., Nishonova S., Inomova M., Xasanov R. Pedagogika tarixi. – T.: “O‘qituvchi”, 1996.
   
4. 
   Hashimov K, Nishonova S. Pedagogika tarixi. – T.: “O‘zbekiston milliy kutubxonasi” nashriyoti, 2005.
   
5. 
   Hoshimov K., Ochil S. O‘zbek pedagogikasi antalogiyasi. – T.: “O‘qituvchi”, 1999.