Факультeти

Yangi tovarlarni yoyish strategiyasi.

Yangi tovarlarni yoyish strategiyasi, bozorda mutlaqo yangi, butunlay boshqa iste‘mol sifatlariga ega bo‘lgan tovarlarni yoyish bilan bog‘liq. Haqiqatda gap bu yerda birinchi o‘tuvchilar, yangi bozor va yangi tarmoq yaratuvchilar to‘g‘risida ketyapti. Yangi mahsulotlarni bozorda yoyishning ko‘plab misollari mavjud – ko‘paytirish texnikasi, xususiy kompyuterlar, videokamera va boshqalar.

Yangi mahsulotni yoyish tavakkalchilik bilan bog‘liq va o‘tkazilgan tadqiqotlardan kompaniyalar barcha holatlarning yarmidagina muvaffaqiyatga erishganligi ko‘rinadi. Biroq statistika yana shuni ko‘rsatmoqdaki, birinchi o‘tuvchilar, mahsulotni yoyish strategiyasini muvaffaqiyatli amalga oshirish hisobiga bozordagi kata ulushni egallab olmoqda.
Birinchi o‘tuvchilarning asosiy muammosi – boshqa kompaniyalar tomonidan o‘z harakatlari nusxalarining kochirilishini himoya qilishdir.

5. 
   Bozorni rivojlantirish strategiyasi.
   

Bozorni rivojlantirish strategiyasi – bu tovarning yangi bozorlarda harakatlanishi bilan bog‘liq bo‘lgan o‘sish strategiyalaridan biri. Yangi bozor geografik mazmunda bo‘lishi mumkin – yangi hududlar, bundan tashqari mavjud geografik hududlarda yangi segmentlarni qamrab olish mazmunida ham.

Geografik bosib olish tovar ishlab chiqaruvchi tarmoqlarning boshqa hududlarda rivojlanishi bilan bog‘liq. Yangi segmentlarni qamrab olishning ko‘plab yo‘llari mavjud – tovarlar harakati tizimini rivojlantirish, mahsulotni takomillashtirish, yangi yosh kategoriyalarni qamrab olish va boshqalar. Misol uchun, ―Johnson & Johnson‖ kompaniyasi yangi bolalar shampuni ishlab chiqdi va uni tegishli segmentdan o‘tkazdi. Keyin kompaniya yangi segmentni – yoshi kata iste‘molchilarga, bolalar shampunini kattalar tomonidan ishlatilishi afzalliklarini reklama qilib butun bozorni zabt eta boshladi.

6. 
   Adaptiv kooperatsiya strategiyasi.
   

Tasavvur qilaylikki, bozorda ikkita kompaniya ustunlik qilmoqda. Agar bu kompaniyalar bozorad baholar siyosatini muvofiqlashtirish to‘g‘risida shartnoma qabul qilishsa, unda bozorning monopollashuvi muammosi vujudga keladi. Ikkala kompaniya ham o‘z mahsulotlarini ancha yuqori baholarda sotish imkoniyatini qo‘lga kiritishadi. Ko‘plab mamlakatlarda bunday aniq kelishuvchilik taqiqlangan. Ikkita kompaniya ham bir-biri bilan raqobat qilishdan voz kechib, bu to‘g‘risida ochiqdan-ochiq kelishib olmasadan, bozorda vujudga kelgan holat bo‘yicha

yo‘nalish olishni boshlab, o‘zaro bir-birlarining harakatlarini oldindan ayta borib, unga shunday darajada o‘zaro foyda olishga erishishga moslasha borish mumkin. Adaptiv kooperatsiya strategiyasi ana shunday tashkil topgan.

7. 
   Strategik alyanslar.
   

Alyanslar tuzish strategiyasi bir necha firmalarning u yoki bu faoliyat yo‘nalishlari yoki qandaydir aniq maqsadga erishish uchun kuchlarni muvofiqlashtirish va bo‘lishdan iboratdir. Masalan, 1997-yili beshta yirik aviokompaniyalar – Germaniyaning ―Lyuftganza‖, Skandinavaning ―GAG‖, Kanadaning ―Air Kanada‖, Amerikaning ―United airlines‖ va Tailandning ―Tai airlines‖, ―Zvyozdny soyuz‖ strategik alyansini tuzishdi. Alyansda ishtirok etuvchi barcha kompaniyalar mustaqil bo‘lib qoladi, lekin chiptalarni sotishda, tariflarni belgilashda, uchish jadvallarini tuzishda hamkorlik qilishadi.

1. 
   Diversifikatsiya.
   

Diversifikatsiya strategiyasi kompaniyaning o‘z biznesini kengaytirayotganligini bildiradi. Diversifikatsiya darajasi turli xil bo‘lishi mumkin. Odatda, qachonki kompaniya faoliyatida qandaydir bitta biznes yetakchilik

qilib, lekin kata hajmga ega bo‘lmagan boshqa bizneslar ham rivojlanganda chegaralangan diversifikatsiyani alohida ajratishadi. Bog‘langan diversifikatsiya – qandaydir yo‘l bilan o‘zaro bog‘langan (ishlab chiqarish, texnologiya, sotish va boshqalar) bir nechta bizneslarning rivojlanishidir. Uchinchi guruh – bu bog‘lanmagan diversifikatsiya, qachonki kompaniya bir nechta, turli hil o‘zaro bog‘lanmagan bizneslarni rivojlantiradi.

2.