Bank faoliyati indd

Bankning o‘z mablag‘lari (kapitali) tahlili

Banklarining o‘z mablag‘lari bank balansining uchinchi bo‘limida aks ettiriladi. Odatda ularni bank kapitali deb ham atashadi.

Bank kapitali tarkibi quyidagilardan iboratdir:

• 
  Ustav kapitali;
  
• 
  Qo‘shilgan kapital;
  
• 
  Zaxira kapitali;
  
• 
  Joriy yilning sof foydasi;
  
• 
  Taqsimlanmagan foyda;
  

Yuqoridagilarning har biri uning manbalari hisobga olingan holda bir ne- cha elementlardan tashkil topadi 3-ilova O‘zbekiston Respublikasi Bankla- rida buxgalteriya hisobining hisobvaraqlari rejasining uchinchi bo‘limga qarang).

Bankning ustav kapitali asosan uning oddiy va imtiyozli aksiyalarini so- tishdan kelib tushgan mablag‘lardan tashkil topadi. Qo‘shilgan kapital bank aksiyalarining real va nominal qiymatlari o‘rtasidagi farqlardan tashkil to- padi.

Zaxira kapitali bank daromadi hisobidan turli riskli aktivlarni qoplash uchun tashkil etilgan jamg‘armalar, kichik korxonalarni imtiyozli kreditlash jamg‘armasi, asosiy vositalar bahosi, boshlang‘ich qiymatidan o‘sgan qismi kabilardan tashkil topadi.

Taqsimlanmagan foyda o‘tgan yilgi olingan foydaning taqsimlanmagan qismi yoki ko‘rilgan zararlar hamda joriy yilning foyda yoki zarari hisobidan tashkil topadi.

Bank tizimining barqarorligini ta’minlash, bank kreditlari va omonatchi- lari manfaatlarini himoyalash, banklarning likvidliligi va to‘lov qobiliyatla- rini mustahkamlash nuqtayi nazaridan, dastavval bank faoliyatini boshlash uchun Markaziy bank tomonidan bank kapitalining minimal miqdoriga ta- lablar o‘rnatilgan.

3.1-jadval