Anorgul atajonova


Bilib oling!  Predmetning  harakatini  bildirib,  nima  qildi?  nima



Download 1,23 Mb.
Pdf ko'rish
bet185/276
Sana12.01.2021
Hajmi1,23 Mb.
#55243
1   ...   181   182   183   184   185   186   187   188   ...   276
Bog'liq
hozirgi ozbek adabiy tili

Bilib oling!  Predmetning  harakatini  bildirib,  nima  qildi?  nima 
qilyapti? nima qilmoqchi? so‘roqlariga javob bo‘ladigan so‘zlar turkumi 
fe’l deyiladi. 
Fe’llar  bo‘lishli  va  bo‘lishsiz  shakllarga  ega,  zamon,  shaxs-son 
ifodalay  oladi,  o‘timli-o‘timsizlik  xususiyatiga  ega,  o‘zining  vazifadosh 
shakllariga  ega.  Fe’llar  gapda  ko‘pincha  kesim  vazifasini  bajaradi:  Bahor 
keldi. Bahor- ega, keldi - kesim. 
Bo‘lishli fe’llar bajarilgan, bajarilayotgan va bajarilishi kutilayotgan 
harakatni ifodalaydi: o‘qidi, boryapti, yozmoqchi. 


 
120
Bo‘lishsiz  fe’llar  bajarilmagan,  bajarilmayotgan  va  bajarilmaydigan 
harakatni  ifodalaydi:  o‘qimadi,  yozmayapti,  bormaydi  yoki  bormoqchi 
emas. 
Fe’lning  bo‘lishli  shakli  maxsus  qo‘shimcha  orqali  yasalmaydi. 
Bo‘lishsiz shakl esa maxsus grammatik vositalar orqali (fe’l negiziga -ma 
qo‘shimchasini  qo‘shish,  fe’llardan  keyin  emas,  yo‘q  so‘zlarini  keltirish, 
fe’llardan oldin na so‘zini keltirish yoki ohang yordamida) hosil qilinadi: 
Kelgani yo‘q. Na yozdi, na o‘qidi. 
O‘timli  fe’llar  tushum  kelishigidagi  so‘zlarga  bog‘lana  oladigan 
fe’llardir:  yozdi  (nimani?),  ko‘rdi  (kimni?),  tanidi  (kimni?).  Xatni  yozdi. 
Kitobni o‘qidi. Dugonamni ko‘rdim. Shoirani tanimadi. 
O‘timsiz  fe’llar  tushum  kelishigidagi  so‘zga  bog‘lana  olmaydi: 
yugurdi,bordi, o‘tirdi, keldi. Maktabga bordi. Uyda o‘tirdi.  

Download 1,23 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   181   182   183   184   185   186   187   188   ...   276




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish