Alisher Navoiy nomidagi Toshkent davlat o‘zbek tili va adabiyoti universiteti

Annotation
. 
The article discusses the impact of recent changes in the social, economic, political 
and cultural life of the country on the development of lexicography, the growing demand for online and 
offline electronic dictionaries, in particular, corpus dictionaries, the need to create a national corpus of 
Uzbek language. 
Keywords: 
national 
corpus, electronic dictionary, online dictionaries, educational dictionary, 
educational lexicography, school dictionary, anthropocentric dictionary, translation dictionary, bilingual 
dictionary, multilingual dictionary, monolingual dictionary 
Leksikografiyaning obyekti ‒ lug‘at, muayyan tilda, muayyan tarixiy davrda muayyan lug‘atning 
yuzaga kelishi aynan shu davrda lug‘at yozilgan tilning rasmiy maqomi, lug‘atga ehtiyoj tug‘diradigan 
sohalar rivoji, aniqrog‘i, jamiyatning ijtimoiy, siyosiy, iqtisodiy, madaniy taraqqiyoti bilan bog‘liq. Shu 
bois boshqa tilshunoslik bo‘limlaridan farqlanib leksikografiya mamlakat taraqqiy etgan davrda “gullab 
yashnagan”, mamlakat hayotida sokinlik hukm sursa, “so‘ngan”, o‘z taraqqiyotining har bir davrida davr 
mafkurasi, milliy g‘oyasi manfaatlarini amalga oshirish uchun xizmat qilgan. Bunga lug‘atchilik tarixi 
guvoh. Aniqroq qilib aytganda, lug‘atchilikning paydo bo‘lishi va taraqqiyoti mamlakatning ijtimoiy-
siyosiy, iqtisodiy, madaniy taraqqiyoti, qolaversa, milliy til Renessansi bilan bog‘liq hodisa. 
So‘nggi o‘n yillik leksikografiyaning tilshunoslikning eng tez taraqqiy etayotgan va eng tez 
o‘zgaruvchan sohasi ekanligini yana bir bor isbotladi. Lug‘at – davr mahsuli, xalq tarixidagi muayyan 
davrning ko‘zgusi. Uning yuzaga kelishi muayyan tarixiy-madaniy sharoit, nazariy va amaliy 
tilshunoslikning holati, lug‘atlarga ehtiyoji bo‘lgan turli sohalar taraqqiyoti va yana ko‘pgina jihatlarga 
bog‘liq.
Lug‘atchilik tillarning maqomi, rivojidan ham darak beradi. Muayyan tilda davrga aloqador turli 
omillarga bog‘liq ravishda lug‘atlarning rang-barang ko‘rinishlarining yuzaga kelishi, umuman, 
lug‘atchilik taraqqiyoti – til va uning egasi bo‘lgan millatning taraqqiyoti bilan bog‘liq, uning porloq 
kelajagi haqida gapirish imkonini beradi.
Davlatlarning qudrati, ona tilisiga muhabbati, davlat tili mavqei