Aksiyadorlik kompaniyasi bosh tahririyati

zichlash deb ataladi. Zichlashda, asosan, rangli me-
tallar issiq holatda ishlatiladi. U gidravlik presslar yordamida 
olib boriladi.
Shtamplash – metallga bosim bilan ishlov berish usullari-
dan bo‘lib, bunda mahsulotning shakli va o‘lchamlari asbob-
ning  konfiguratsiyasiga,  ya’ni  shtampga  bog‘liq.
23-rasm.  Bosim  bilan  mеtallarga  ishlov  bеrish:  a) prokatlash; 
b) tolalash; d) zichlashtirish; e) qizdirib bolg‘ada ishlov berish; 
f) issiq hajmli shtamplash; g) sovuq listli shtamplash.
a
b
g
f
e
d
F
F
F
F

---

29
Listli shtamplash yo‘li bilan yassi va hajmli mahsulot-
lar tay 
yor 
lanadi. U issiq va sovuq holda ishlatilishi mum-
kin. Shtamplash mahsulotlari juda keng bo‘lib, ular bolalar 
o‘yinchog‘idan boshlab idish-tovoqqacha, samolyot detallari-
dan kemalargacha qo‘llaniladi. Bu yo‘l bilan avtomobillarning 
salkam hamma detallari yasaladi.
Quyish. Bu usul zagotovkalarni va mashina detallarini tay -
yor lash da keng tarqalgan. Uni bajarish uchun bir qolipni ichki 
bo‘shliq  bo‘lgan  tomoni  ma’lum  konfiguratsiya  va  o‘lchamga 
ega bo‘lgan bo‘shliqqa eritilgan metall quyiladi. Metall qot-
gandan keyin qolipdan mahsulot olinadi va keyingi ishlov be-
riladi.
Ishlab chiqarishda quyish uchun bir martali qum qoliplar 
va ko‘p martali metall qoliplar ishlatiladi. Oddiy detallarni 
quyish uchun metall qoliplar ikki yoki undan ko‘p bo‘lakdan 
iborat bo‘ladi. Bunday qoliplarni xavfsizlik choralarini ko‘rib, 
maktab ustaxonasida tayyorlash mumkin.