Aksiyadorlik kompaniyasi bosh tahririyati

Yer  haydash  usullari. Yer ikki usulda, ya’ni aylanma va 
taxtalarga bo‘lib haydaladi. Aylanma usulda haydashda traktor 
dalaning chetidan aylanib o‘rtasiga tomon kirib boradi va 
8 – Mehnat ta’limi, 5-sinf

---

205
dalaning o‘rta qismida egatcha hosil bo‘ladi. Bunda dalaning 
burilish joylari yuza haydaladi va ba’zan haydalmay qoladi. 
Aylanma haydashda plug ko‘tarilmay traktor buriladi, natijada 
pluglar ko‘proq ishdan chiqadi, ayrim hollarda sinadi, shuning 
uchun bu usul dehqonchilikda deyarli qo‘llanilmaydi.
Ikkinchi usulda dalalar 40–60 m kenglikdagi paykallarga 
 
bo‘lib haydaladi. Bunda traktor taxtaning o‘rtasidan yurib chek-
kasiga qarab haydaydi va dalaning o‘rtasida ag‘darilayotgan 
tuproq qatlami ustma-ust tushib, marza hosil bo‘ladi. Agar 
traktor taxtaning chekkasidan boshlab, ichkarisiga qarab 
haydasa, oxiriga kelganda taxta o‘rtasida egat hosil bo‘ladi. 
Chunki plug tuproq qatlamini tashqari tomonga ag‘daradi.
Yerni taxtalarga bo‘lib haydashda traktor dalaning etagiga 
borgach, plug ko‘tariladi, traktor orqasiga qaytariladi va hay-
dashga to‘g‘rilangandan so‘ng plugni tushirib haydash davom 
ettiriladi. Yer 
ni taxtalarga bo‘lib haydashda shudgor yuzi te-
kis bo‘ladi va dala bir xil chuqurlikda haydaladi. Bu usul-
ning kamchiligi – traktor buriladigan joyni alohida haydashga 
to‘gri keladi hamda dala o‘rtasida do‘nglik yoki egat hosil 
bo‘ladi. Buning oldini olish uchun 
 dalani navbat bilan bir yil 
ichkarisiga, kelasi yili tashqarisiga ag‘darib haydash lozim.