A qodiriy nomidag jizzax davlat pedagogika instituti biologiya va uni o

V. arterial; G. kapillyar;
9. Ichki qon ketishda birinchi yordamni ko’rsating?
A. dori berish; B. muzqaymoq yedirish;
V. muzli xalta qo’yish; G. jgut qo’yish.
10. Tashqi qon ketishini vaqtincha to’xtatish usuliga nima kiradi?
A .barmoq bilan bosib turish; B. qon tomirini tikish;
V. qon tomirini bog’lash; G. qon o’rnini bosuvchi suyuqliklar quyish.


4 . MUAMMOLI MASALA
1-masala
5 yoshdagi qizchani ko’chada it tishlab oldi. Ko’rik o’tkazilganda o’ng oyoqning tizzaosti chuqurchasi sohasidagi jarohat 4x4 sm kattalikda bo’lib, jarohatning chetlari notekis, undan yorqin qizil rangdagi qon oqmoqda. Jarohat turini, qon ketish tipini aniqlang va birinchi yordam ko’rsatish tartibini ko’rsating.
2-masala
YTH paytida motostikl haydovchisi qorin sohasiga kuchli zarba oldi. Ko’rik o’tkazilganda qorin sohasiga kuchli og’riq paydo bo’layotganligiga shikoyat qildi. Teri oqargan, kul rang tusda, sovuq, yopishqoq ter bilan qoplangan. Tomir urishi kuchsiz, qiyinchilik bilan aniqlanadi. Baxtsiz hodisa turini ko’rsating, hamda birinchi yordam ko’rsatish tartibini yozib bering.
3-masala
Kiyimi o’tkir buyum parchasi bilan teshilgan va qon bilan ozgina ivigan joyda o’ng kurakosti sohasida og’riqlarga shikoyat qiladi. Tomir urishi tezlashgan. O’rmon-botqoqlik joy. Havo harorati +8є S. Xatti-harakatni boshlang!
4-masala
Jarohatlanuvchi sonidagi jarohatni bog’ladi. Bog’ich va kiyimlarga qon ko’p singigan. Havo harorati +40є S. Xatti-harakatni boshlang
5-Аmaliy mashg’ulot. BIRLAMCHI TEKSHIRUV O’TKAZISH.
Darsning maqsadi: 1) talabalarni birlamchi va ikkilamchi tekshiruv o’tkazish
tamoyillari haqida tushunchalar berish. 2) mavzuni yangi innovatsion texnologiyalar (amalda Bajarish, BBB usuli, insert jadvali, muammoli masala) usullarni qo’llagan holda yoritiladi
Darsning ta’minoti: tablisalar, tarqatma materiallar
I-Guruh
Birinchi tibbiy yordam – bu favqulodda vaziyatlar yuz berganda o’ziga va o’zaro yordam ko’rsatishdan iborat .Har qanday FV ning o’ziga xos xususiyati bor bo’lib shikastlovchi omillari insonga turlicha ta’sir qiladi. Shuning uchun birinchi tibbiy yordam ham ta’sir etuvchi omil xususiyatiga ko’ra amalga oshirilishi kerak.
Birinchi tibbiy yordam ko’rsatishning qoidalariga:
-to’g’ri vayordam ko’rsatishga
- tezda yordam ko’rsatishga
-o’ylab yordam ko’rsatisshga
- o’zini tinchlantirgan holda ( bosib olgan holda)
- operativ yordam ko’rsatishga bog’liq.
Birlamchi tekshiruv o’tkazishda favqulodda vaziyat yuz bergan joyni diqqat bilan ko’zdan kechirish va uni aniqlash:
- favqulodda vaziyat yuz bergan joy xavf tug’dirmaydimi?
-Nima yuz bergan?
-Jabrlanganlar soni qancha ?
- Atrofdagilar boshqa jabrlanganlarga yordam bera oladimi?
Tekshiruv o’tkazishda har bir narsaga diqqatni qaratish va aniqlangan har bir detal FV ni kelib chiqishiga sababchi bo’lishi mumkinligidan dalolat berishi mumkin.Bu ayniqsa jabrlangan odam hushsiz holda bo’lsa muhim hisoblanadi.
Eng avvalo bemor hushidami yoki yo’qmi aniqlash kerak. Buning uchun jabrlanganga - Sizga yordam kerakmi? Agar javob bo’lmasa yelka sohasini sekingina chimdib ko’rish kerak. Jabrlanganni turtmaslik o’rnidan siljitmaslik kerak.Hushi o’zida bo’lmagan inson tashqi ta’sirlarga javob bermaydi.
Shundan so’ng tekshirilishi zarur bo’lgan faoliyatlar :

1. 
   Yuqori nafas yo’llario’tkazuvchamligini tiklash.
   
2. 
   Nafas olayotganligini tekshirish.
   
3. 
   Pulsi bor yoqligini tekshirish
   

2- guruh
Keyin tez tibbiy yordamni chaqirish tez tibbiy yordam kelguncha birinchi yordam berish kerak. Ikkilamchi ko’rikdan otkaziladi. Ikkilamchi tekshiruv o’tkazish 3- etapdan iborat.