A. N. Samadov, O. S. Jumanov

Paypoq  buyumlari.  Ularga  alohida  talablar  qo„yiladi,  chunki  ular 
chiroyli  tashqi  ko„rinishga  ega  bo„lib  qolmasdan,  balki  oyoqqa  yopishib 
turishi. yaxshi turg„un shaklga ega bo„lishi va yuvilgandan so„ng - shaklini 
yo„qotmasligi  kerak.  Bu  buyumlar  yuqori  gigiyenik  xususiyatlarga  ega 
bo„lishi lozim. Ular quyidagi belgilari bo„yicha bo„linadi: xomashyosining 
turi,  ishlab  chiqarish  usuli,  matosining  tuzilishi,  pardoz  xususiyati, 
ishlatilishi, yosh, jins belgisi va o„lchamlari. 
Paypoq buyumlari ishlab chiqarish usuli bo„yicha yumaloq (choksiz), 
kottonli va bichilgan buyumlarga bo„linadi. 
Yumaloq yoki choksiz paypoq buyumlari trubkaga o„xshash shaklga 
ega  bo„lib,  paypoq  to„qiydigan  avtomatlarda  ishlab  chiqariladi.  Ularga 
kerakli  shakllar  pardoz  jarayonida  beriladi.  Buyumning  uchlari  overlok 

---

265 
 
yoki  kettel-choklari  bilan  tikiladi.  Kottonli  buyumlar  yoyilgan  mato 
shaklida  kotton  (yassi)  mashinalarida  tayyorlanadi.  Tayyor  mato  elastik 
choklar bilan tikiladi va pardozlanadi. Bichilgan paypoq buyumlari vertel 
mashinalarda  olingan  o„rama  (bo„ylama)li  matolardan  tayyorlanadi. 
Buyumlarga  beriladigan  shakl  bichish,  tikish  va  Pardozlash  paytida 
beriladi. 
Paypoq  buyumlari  har  xil  to„qilishlarda  olinadi:  ko„ndalang  glad, 
lastik,  silliq  yoki  gulli  platirovka,  press-naqshli,  baxmalli,  jakkardli,  kam 
so„kiladigan,  o„rama  (bo„ylama)li.  Pardoz  xususiyati  bo„yicha  paypoq 
buyumlari  oqartirilgan,  sidirg„a  bo„yalgan,  gul  bosilgan,  olachipor 
halqalangan va gulli turlari ajratiladi. 
Paypoq buyumlarining o„lchamlari oyoq kaftining uzunligi bo„yicha 
belgilanadi  va  ular  quyidagi  o„lchamlarda  chiqariladi:  ayollar  uzun 
paypog„i, yarim paypog„i hamda paypoqlari 19 dan 29 gacha; erkaklar va 
o„smirlar  paypoqlari  -  21  dan  31  gacha;  bolalarning  oddiy  yoki  uzun 
paypoqlari -12 dan 22 gacha va bolalar yarim uzun paypoqlari - 14 dan 22 
o„lchamgacha. Elastikdan tayyorlangan paypoq buyumlari uch o„lchamda: 
19-21  (oyoq  kaftining  uzunligi  18  sm),  23-25  (20  sm)  hamda  27-29  (22 
sm) chiqariladi.