A. B. Xayitov, A. M. Akbarov personalni


Mehnatga to’lanadigan haq mehnat bahosidir



Download 3,6 Mb.
Pdf ko'rish
bet285/527
Sana31.12.2021
Hajmi3,6 Mb.
#258568
1   ...   281   282   283   284   285   286   287   288   ...   527
Bog'liq
3641-Текст статьи-9417-1-10-20201126

Mehnatga to’lanadigan haq mehnat bahosidir. Mehnatga to’lanadigan haq 
miqdori  bozor  omillari,  birinchi  navbatda  talab  va  taklif  ta’siri  ostida  shakllanadi. 
Ishchi  kuchining  bahosi  esa  quyidagicha  shakllanadi.  Ushbu  konseptsiyaga  binoan 
bozor  iqtisodiyoti  umumiy  nazariyasi  asosida  mehnat  bozorida  tovar  narxi  ortishi 
bilan tovar taklifi ortib boradi, tovarga talab esa tovar narxi arzonlashishi bilan ortib 
boradi.  Bu  mehnatga  haq  to’lash  ko’payishi  bilan  ishchi  kuchi  taklifi  ortib  boradi, 
mehnatga haqto’lash kamayishi bilan ishchi kuchiga talab ortadi (9.11- rasm). 
                                                        
1
 
O’zbekiston Respublikasi Mehnat qonunchiligi bo’yicha me’yoriy-xuquqiy hujjatlar to’plami. T.: O’zbekiston, 2006, Б. 136.
 


 
176 
  Ushbu jadvalga muvofiqagar ish haqi miqdori “I
1
” darajasida bo’lsa 
mehnat bozorida nima ro’y berishini ko’rib chiqaylik. Bunda talab (1 nuqtasi) katta, 
taklif esa (2 nuqtasi) kichik bo’ladi. Ana shu holda talab taklifdan ancha ortib ketadi, 
ya’ni mehnat bozorida ishchi kuchi taqchilligi ro’y beradi. 
 
Bu  ish  beruvchilarni  xodimlarni  ishga  jalb  etish  uchun  ular  mehnatiga 
haqto’lashni oshirishga majbur qiladi. Natijada mehnat bozorida mehnatga haqto’lash 
miqdori ortadi. 
Ishchi  kuchiga  talab  ish  kuchiga  taklifiga  teng  bo’lgan  holatdagi  ish  haqi 
miqdori  teng  muvozanatli  ish  haqi  yoki  teng  muvozanatli  bozor  ish  haqi,  deb 
ataladi. Teng muvozanatli ish haqi hamma tomonidan qabul qilinishi sababli ustuvor 
bo’ladi. Ishchi kuchi har xil turlarining bozor (ijtimoiy) bahosi shu tariqa belgilanadi. 
Amaliyotda bu kasbiy malaka guruhlari, xodimlar toifalari, ish staji, jinsi, tarmoqlar, 
mintaqalar bo’yicha o’rtacha statistik ish haqi hisoblanadi. 

Download 3,6 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   281   282   283   284   285   286   287   288   ...   527




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish