3-mavzu: pul nazariyalari. Pul aylanmasi va uning tarkibi

MV_T=PT,
P - tranzaksiyaning o‘rtacha bahosi; T - yiliga transaksiyalar miqdori V_T=PT/M-transaksiyada pulning aylanish tezligi
Transaksiyaning nominal qiymatini aniqlash qiyin bo‘lgani uchun, miqdoriylik nazariyada yalpi ishlab chiqarish-Y dan foydalanilgan. T=vY deb faraz qilib qaerda v = doimiy proporsiyalik koeffisienti, Fisher tenglamasidan quyidaiga ega bo‘lamiz:
MV_T=vPY yoki V=tˆ/v
Pulga bo‘lgan talab Fisherning miqdoriylik nazariyasini yana bir talqini, uni pulga bo‘lgan talab tarafdan, ya’ni odamlar o‘zlarida saqlamoqchi bo‘lgan pullari nuqtai-nazaridan qarashdir.
Aholi qo‘lidagi pullar miqdorini o‘rgangan holda berilgan umumiy daromad darajasiga ko‘ra, pulning miqdoriy nazariyasini pulga bo‘lgan talab sifatida qarash mumkin. Bunga biz tenglamani ikki tomonini V ga bo‘lib ko‘ramiz
M = xPY,
Qayerdaki nominal YaMM PxY PY kabi yozilgan. Pul bozori muvozanatda bo‘lganda, aholi qo‘lidagi pul M pulga bo‘lgan talabga teng bo‘ladi. K=1/Y deb bu erda k = const chunki V = const tenglamani quyidagicha yozamiz :
M^d=kxPY
Tenglama shuni qayd qiladiki, bitimlar hajmi berilgan YAMM bo‘yicha qilinadiganlar PY pulga talab M^d ko‘rsatkichini aniqlaydi. Bundan Fisherning pul miqdorining asosiy xulosasi kelib chiqadi: pulga talab asosan daromadga bog‘liq va foizli stavka pulga bo‘lgan talabga ta’sir ko‘rsatmaydi.
Almashuv tenglamasidan pulning miqdoriylik nazariyasi sari Fisherning qisqa muddat ichida aylanishning doimiyligi to‘g‘risidagi taxmini, ya’ni V=Ṽ, ayirboshlash tenglamasidan pulning miqdoriy nazariyasiga kelishga imkon beradi, qaysinga ko‘ra nominal daromad asosan pulning massasining tebranishi bilan aniqlanadi.
PxY= MxṼ (4)
Tenglamada M ikki marta ko‘payadi MxV, shunga ko‘ra PxY ham ikkilanadi. Taxmin qilamiz V*5, YAMM ning nominal daromadi 10 trln tashkil etadi, pul massasi 2 trln dollarni,agar pul massasi ikki marta oshsa 2 trlnni tashkil etib , miqdoriy nazariyaga ko‘ra nominal daromad ham 2 marta oshadi(5x 4 trln dollar =20 trln dollar)