Vzu davlat va huquq asoslari

1-§. Ma ’muriy huquq tushunchasi
Ma’muriy huquq Konstitutsiyaviy, fuqarolik va jinoyat huquqlari bilan bir qatorda — huquqning asosiy tarmoqlariga kiradi.
«Ma’muriyat» so'zi lotincha «administratio» so‘zidan olingan boiib, «boshqarish» ma’nosini bildiradi. Shu bois ma’muriy huquq ko'pincha boshqaruv huquqi yoki boshqarishga oid huquq deb ta’riflanadi.
Huquq tarmoqlari bir-biridan, avvalo, huquqiy boshqaruv predmeti va usuli bilan farq qiladi. Ma’muriy huquqning O'zbekiston Respublikasi huquq tizimining mustaqil tarmog'i sifatidagi ijtimoiy munosabatlarning asosiy xususiyati shundaki, u davlat boshqaruvi sohasidagi ijtimoiy munosabatlami, ya’ni davlat organlarining ijro etish va farmoyish berish faoliyati jarayonida yuzaga keladigan ijtimoiy munosabatlami tartibga soladi. Ma’muriy huquqning maqsad va vazifalarni to'la anglab yetish uchun, avvalo, davlat boshqaruvining tarkibi haqida tushunchaga ega bo'lish lozim. Har qanday boshqaruv muayyan munosabatlami tartibga solib turadi. Jamiyatdagi boshqaruv ijtimoiy boshqaruv deb ataladi. U insonlarni asosiy maqsad yo'lida jipslashtirish, o'zaro munosabatlami tartibga solish, butun jamiyatni jipslashtirish uchun qo'llanadi.
Ijtimoiy boshqaruvning asosiy turlaridan biri davlat boshqaruvidir. U davlat organlari va ularning mansabdor shaxslari tomonidan amalga oshiriladi. Davlat boshqaruv organlari faoliyatining mazmuni istiqbolni belgilash, rejalashtirish, moliyaviy ta’minlash, kadrlarni tanlash va joy-joyiga qo'yish. hisobga olish va nazorat qilishdan iborat. Bu davlat boshqaruvining keng tarqalgan vazifalaridan biri bo'lib, barcha davlat organlari ularni o'z faoliyati davomida qo'llaydilar.
Masalan. prokuratura — nazorat organi. Respublika Bosh Prokurori nafaqat barcha davlat organlari, jamoat birlashmalari, korxonalar, muassasalar va fuqarolarning qonunlarga rioya qilishlarini, balki quyi bo'g'indagi prokurorlarning faoliyatini ham nazorat qilib turadi. Boshqaruv prokurorning asosiy vazifasi emas.