Vzbekiston Respublikasi Moliya vazirligi

долзарб масалалари " мавзусида республика илмий-амалий  анжуман.  2021 йил 14-апрель

bo‘lmaydi,  bir  insonga  kiritilgan  investitsiya  boshqalarga ham ta’sir  ko ‘rsatishi 

uncha  e ’tiborga  olinmaydi.  Masalan,  ota-onalar  o ‘z  farzandining  gijjasini 

davolash  haqida  qaror  qabul  qilar  ekan,  avvalo,  uning  salomatligi  haqida 

qayg‘uradi.  Biroq  bu  harakatlar  boshqa  bolalarning  kasallanish  xavfini 

kamaytirishini  o‘ylamaydi.  Yoki  farzandining  bog‘chadayoq  ko‘proq  bilimga 

ega  bo‘lishi  uchun  pul  sarflayotgan  ota-onalarni  olaylik.  Ular  shu  orqali 

kelajakda jinoyatchilikning  kamayishi  va  mahbuslar  sonining  qisqarishi  singari 

yanada kengroq  ijtimoiy  ahamiyatga ta ’sir ko‘rsatayotganini  e ’tiborga  olmaydi. 

Albatta  ushbu  uzoq  muddatli  investitsiya  birgina  yo ‘nalishga  bog‘liq  bo‘lib 

qolmaydi,  hozirgi zamonda eng to ‘g‘ri investitsiya bekorga inson kapitali  uchun 

emas.

Shuningdek,  kompaniyalar  foyda  va  hosildorlikni  oshirish  uchun  inson 

kapitaliga  mablag  'ajratadilar.  Masalan,  texnologiya  ishlab  chiqaradigan 

kompaniyada  ishlaydigan xodim kompyuterda  dasturchi  sifatida  o'qishni joyida 

o'qitish  va  ichki  seminarlar  orqali  oladi  deylik.  Oliy  o'quv  yurtlari  uchun 

o'qitishning  bir  qismini  kompaniya  to'laydi.  Agar  ishchi  o'qitish  tugagandan 

so'ng  kompaniyada  qolsa,  u  kompaniya  uchun  yangi  g'oyalar  va  yangi 

mahsulotlarni  ishlab  chiqishi  mumkin.  Xodim,  keyinchalik  o'z  karerasida 

kompaniyani  tark  etishi  va  yangi  kompaniyani  ochish  uchun  o'rgangan 

bilimlaridan  foydalanishi  mumkin.  Xodim  firmada  qoladimi  yoki  yangi 

kompaniyani  tashkil  qiladimi,  inson  kapitaliga  dastlabki  sarmoyalar  oxir-oqibat 

iqtisodiy o'sishga olib keladi.

Iqtisodiy  hamkorlik  va  taraqqiyot  tashkiloti  (OECD)  2020-yil  erkaklar  va 

ayollar  uchun  ta'limning  o'sishi  bandlikning  o'sishiga  qanday  ta'sir  qilishini 

o ‘rgandi.  Natijada  2020-yilda  OECD  o'rta  maktab  ma'lumotlariga  ega  bo'lgan 

mamlakatlar  uchun  25-34  yoshdagi  erkaklar  uchun  72%  va  ayollar  uchun  45% 

ish  bilan  ta'minlanganligini  aniqladi.  Shu  bilan  birga,  kollej  yoki  aspirantura 

darajasiga ega bo'lganlar uchun ish bilan bandlik darajasi erkaklar uchun 89% va 

ayollar uchun 81% ga teng ekanligi namoyon b o ‘ldi.

Xulosa sifatida shuni aytishimiz mumkinki, mamlakat rivojlanishning qaysi 

darajasida  bo‘lmasin,  inson  omiliga  mablag‘  kiritish  orqali  belgilangan 

maqsadlarga  erisha  olishida  yuqori  ko‘rsatkichlarini  egallaydi.  Bu  ko‘p  vaqt 

talab  qilishi  mumkin,  lekin  aynan o ‘sha avlod kadr darajasiga yetganidan keyin 

mamlakatdagi  holatni  hech  qiyinchiliklarsiz  o ‘zartira  olish  qobiliyatiga  ega 

bo‘ladi.