Vrach nazorati fani bo’yicha o’zlashtiradigan

Gaz  almashinuvini  tekshirishning  ochiq  usuli  (Duglas  va  Xolden 
usuli).  Ochiq  tipdagi  apparatlarda  tekshiriluvchi  atmosfera  havosi  klapanli 
quticha  orqali  yutadi.  Nafas  chiqarilishidagi  havo  Duglas  qopchasiga  (sig’imi 
100-200  l  bo’lgan  rezina  yoki  plastmassali  qopcha)  yoki  to’xtovsiz  gazli 
o’lchagichga  tushadi,  tizimni  ulash  sekundomerni  ishga  tushirish  bilan  bir 
vaqtda  amalga  oshiriladi.  Duglas  qopchasidagi  yig’ilgan  havo  mexanik  yo’l 
bilan  aralashtiriladi  va  tahlil  qilish  uchun  olinadi.  Qolgan  havo  gazli  soatlar 
orqali nafas chiqargandagi havo sig’imini aniqlash uchun o’tkazib yuboriladi.  
Tekshiruv  daqiqalar  sonini  maxsus  jadvalar  bo’yicha  normal  holatga 
tushiradi  (barometrik  bosim  760  mm.  sm.  ust.  ga  va  harorat  0˚C  ga  teng). 
Olingan  son  daqiqalik  nafas  hajmi  kattaligini  tashkil  etadi.  Gaz  analizatorda 

---

 
94 
chiqarilgan  nafas  havosini  tahlil  etish  yutilgan  kislorod  va  chiqarilayotgan 
karbonat  angidrit  foizini  aniqlash  imkonini  beradi.  Maxsus  jadvalardan 
foydalanib 
o’pkalarda 
kislorodni 
utilizatsiyasi, 
CO
2
 
ajralishi, 
nafas 
koeffitsiyenti,  asosiy  almashnuvi  hisoblab  topiladi.  Ochiq  tipdagi  tizimlarga 
shuningdek Bellau apparati  ham  kiradi, bunda  chiqarilayotgan  havo tarkibidagi 
kislorod va CO
2
 to’xtovsiz qayd qilib boriladi