Vrach nazorati fani bo’yicha o’zlashtiradigan

Yopiq suzish xavzalari. 
Bu  inshoot  boshqa  sport  inshootlaridan  farqli  ravishda  ikkida  asosiy 
zallariga ega bo’ladi: xavza vannasi uchun zal va tayyorlanish mashg’ulotlarini 
o’tish  uchun  zal  (“quruq”  tayyorlanish).  Shuning  uchun  shug’ullanuvchining 
harakati  quyidagicha  bo’lishi  kerak:  shug’ullanuvchi  yuqori  kiyimlarini 

---

 
181 
yechganidan  so’ng,  yechinib-kiyinish  xonalariga  boradi,  bu  xona  quyidagi 
chiqish  yo’llariga  ega  bo’lishi  lozim  –  quruq  shug’ullanish  zaliga,  cho’milish 
xonasiga  (undan  vanna  zaliga)  va  to’g’ridan  to’g’ri  xavzaning  vanna  zaliga. 
Shug’ullnuvchilarning  tayyorlanishi  uchun  zallarga  bo’lgan  gigiyenik  talablar 
boshqa  zallarga  qo’yilgan  talablarga  o’xshash.  Xavza  vannalarining  kattaligiga 
qarab 25 va 50 m li xavzalar farqlanadi, suzish yo’lkalari 6-8 ta bo’lib, har biri 
1,25  m  kenglikka  ega.  Atrofida  2,5-3  m  kenglikda  aylanib  o’tish  yo’lkalari 
joylashadi.  Yo’lka  va  devorning  bir  qismi  30˚C  gacha  isitilishi  lozim 
(suzuvchilarni yallig’lanish kasalliklaridan asrash maqsadida). 
Xavza devorlari suv (nam) o’tkazmaydigan och rangli plitkalardan poldan 
2,5-3 m kam bo’lmagan balandlikda teriladi, undan yuqorisi, shu jumladan tomi 
suv  o’tkazmaydigan  materialni  shovqindan  saqlovchi  material  bilan 
kombinatsiya  holida  teriladi.  Xavza  devorlari  va  tubi  och  rangli  (suv  ostida 
yaxshi  ko’rinishi  uchun)  va  butun  (jarohatlanishni  oldini  olish  uchun)  kafellar 
teriladi.  Xavza  vannalarining  chuqurligi  har  xil  bo’ladi:  boshlovchilar  uchun 
sayoz joyida 90 sm, eng chuqur joyi – sakrash uchun platformaning balandligiga 
qarab 4 m dan 10 m gacha. 
Suzish bilan shug’ullanuvchilarning ish bajarish qobiliyati uchun suvning 
holati  katta  rol  o’ynaydi.  Xavzadagi  suv  ichadigan  suv  bo’lishi  va  SanPiNning 
2.1.4.559-96  “Ichimlik  suvi”  ning  quyidagi  gigiyenik  talablariga  javob  berishi 
kerak:  suv  harorati  havo  haroratidan  1-2˚C  past  (yallig’lanish  jarayonlarini 
oldini  olish  maqsadida);  rangi  –  50  dan  ko’p  emas  (suv  ko’kimtir  rangga 
bo’yaladi, bu ruhiy komfort sezishni hosil qiladi); ta’m va hid – 2 balldan yuqori 
emas  (sezilmaydi);  tiniqligi  –  xavza  vannasining  butun  chuqurligi  bo’yicha; 
qoldiq xlorning miqdori – 0,3-0,5 mg/l (xavza suvida har 2 soatda aniqlanadi).  
Yuqumli  kasalliklarning  (ichak  kasalliklari)  oldini  olish  maqsadida 
shug’ullanuvchilar 2 marta (suzishdan oldin va keyin) dush xonasidan o’tishlari 
kerak, bunda issiq suv va sovun bilan cho’milishi lozim.  

---

 
182 
Yopiq suzish xavzalari uchun o’ziga xos sanitar-gigiyenik tartiblardan biri 
bu  havo  haroratidir.  Yangi  kelganlar  uchun  suvning  harorati  29˚C, 
sog’lomlashtirish guruhlari uchun – 29-30˚C, suvga sakrovchilar uchun – 28˚C, 
suzish  sporti  uchun  –  24-26˚C  bo’ladi.  Xavzadagi  havo  namligi  65%  dan  ko’p 
emas,  havo  harakati  suzuvchilarning  kasallanishini  oldini  olish  uchun  minimal 
(0,2 m/s). Havo ventilyatsiyasi soatiga 3-4 marta o’tkaziladi. Shug’ullanuvchilar 
soni  ularning  mahorat  darajasiga  bog’liq  bo’ladi:  yangi  kelganlar  uchun  1  ta 
yo’lkada  10-12  odam  (maksimum  15  ta),  mahoratli  sportchilar  uchun  2-3 
shug’ullanuvchi.  Sportning  boshqa  turlari  kabi  suzish  bilan  shug’ullanuvchilar 
ham  yuqumli  kasalliklar  bilan  kasallanilmaslik  uchun  shaxsiy  gigiyena 
qoidallariga  (sochiq,  sovun,  mochalka,  oyoq  kiyim,  maxsus  kiyim)  amal 
qilishlari  kerak,  shu  maqsadda  suv  xavzalariga  shifokor  ko’rigidan  o’tgan 
shaxslargina qo’yiladi.