Volume ǀ issue ǀ

ǀ
ISSUE 4 
ǀ
2022
Scientific Journal Impact Factor (SJIF 2022=4.63) 
Passport: 
http://sjifactor.com/passport.php?id=22230
  
 
131 
UZBEKISTAN |
www.caajsr.uz
 
 
секин
-
аста, лекин етарли даражада тез кўтарилиши ҳолатида ёки агар юқоридаги 
ҳолат юз бермаганда машинанинг ишлаши 300 соатдан кейин тўхтатилган. 
Намуналар синашдан кейин ва ейилишни аниқлаш учун тадқиқ қилишга жалб 
қилинган. Бошқа режимлар ёки букса материалларда янги синовларни ўтказиш 
учун янги намуналар тайёрланган. 
Маълум бир юкланиш ва сирпаниш тезлигида намуналарни синашда 
ишқаланиш моменти ва ишчи ҳарорат катталиги битта синашнинг ҳамма даври 
мобайнида жадвалга ёзилган приборларнинг ҳамма кўрсаткичлари
-
нинг ўртача 
арифметик қиймати кўринишда олинган. Ишқаланиш коэффициенти 
- 
µ қуйидаги 
формула ёрдамида ҳисобланади:
µ= M
ўр.ишқал.
/ 
M
ўр.ишқал
. 
–битта синаш учун ишқаланиш моментининг ўртача арифме
-
тик 
қиймати, кг·куч·м;
роликнинг радиуси, см;
–
намунага қўйилган юклама, кг.
Машинанинг реал ишлаш муддати шароитида ўз
-
ўзини мойлайдиган 
подшипникларни кўп сонли синашлар натижасида бундай подшипниклар учун 
сирпаниш тезлиги нормал ва етарли даражада узоқ муддат эксплуатация 
мобайнида 1 м/сек. дан ошмаслигини кўрсатади, деб хулоса қилиш мумкин 
бўлади. Муаллифлар [
1; 168-170 
–б, 
5; pp.1866-
1874.] чегаравий мумкин бўлган 
сирпаниш тезликлари ҳақида аниқ
бир хулоса қилмаган бўлсалар ҳам ўзларининг 
ғовакли подшипниклардаги синовларини қўшимча мойсиз 1 м/сек. дан 
ошмайдиган тезликда ва узоқ муддат ишлаши даврида ўтказдилар. Кўриб 
чиқилган баъзи бир ўз
-
ўзини мойлайдиган подшипниклар учун қурилган PV эгри 
чизиқлар 0,8 –
1 м/сек тезликдан юқори тезликларда шиддат билан камаювчи 
тавсифномага эга бўлади 
[3; 63-64-
б.]. Бошқа манбаларда бу эгри чизиқларнинг 
камайиши ҳатто 0,4
-
3,5 гача кўрсатиши берилган.
Юқоридагиларнинг ҳаммасини инобатга олган ҳолда ғовакли темир
-
графитнинг антифрикционлигини синашда сирпаниш тезликлари қуйидагича 
олинган: 0,34 м/сек, 0,79 м/сек ва 1,17 м/сек.