Vitaminlarning organizmdagi biokimyoviy ahamiyati? Vitaminlarning turlari? Antivitaminlar qanday ahamiyatga ega?

Topshiriqlar.

1. 
   Vitaminlarning organizmdagi biokimyoviy ahamiyati?
   
2. 
   Vitaminlarning turlari?
   
3. 
   Antivitaminlar qanday ahamiyatga ega?
   
4. 
   Antivitaminlarning ta’sir mexanizmi?
   
5. 
   Antivitaminlarga misollar keltiring.
   

1. Vitaminlar – iste’mol omillari bo‘lib, juda kam miqdorda saqlanadilar va organizmdagi biokimyoviy, fiziologik jarayonlarning normal kechishida, butun modda almashinishining boshqarilishida qatnashadilar. Modda almashinuvining buzilishi ko‘pincha organizmga vitaminlarning kam qabul qilinishi, ovqat tarkibida bo‘lmasligi yoki ularning organizmda hazm bo‘lishi buzilishi bilan bog‘liqdir. Natijada avitaminoz holati rivojlanadi – ovqatda vitaminning umuman bo‘lmasligi yoki organizmga o‘zlashtirilishining buzilishi sababli kasallik vujudga keladi. Osiyo, Afrika va Janubiy Amerika davlatlarining ayrim hududlarida aholi bir xil o‘simlik tabiatiga ega bo‘lgan ovqat mahsulotlarini iste’mol qilganda avitaminoz holatlari uchraydi. Tibbiy adabiyotlarda organizmga vitaminlarning juda ko‘p qabul qilinganida rivojlanadigan holatlar ham keltirilgan (gipervitaminozlar). Bu kasalliklar gipovitaminozlarga nisbatan kam uchraydi, lekin A, D, K va boshqa gipervitaminozlar bo‘lishi mumkin.

Hozirgi vaqtda aniqlanishicha , avitaminozda modda almashinuvining buzilishi va ferment sistemalarining faolligini buzilishi bilan bog‘liqdir. Chunki ko‘pchilik fermentlar joriy prostetik guruhlari tarkibiga kiradilar. Vitaminlarning fermentlar bilan bog‘liqligini birinchi marotaba 1922-yilda akademik N.D.Zelinskiy ko‘rsatib bergan. Uning fikricha vitaminlar modda almashinuvini bevosita boshqarmasdan, bilvosita tarkibiga kiradigan fermentlar orqali boshqaradilar. Bu holat hozirgi kunda o‘z isbotini topgan.


2.Vitaminlarning zamonaviy tasnifi tugallanmagan: u fizik-kimyoviy xususiyatlar (xususan eruvchanligi), kimyoviy tabiati va harf bilan belgilanishiga asoslangan.
Eruvchanligiga qarab yog‘da va suvda eruvchan vitaminlar tafovut etiladi.