Витаминлар ва уларнинг овқатланишдаги аҳамияти Витаминларни синфлаштириш. Организм ҳаёт фаолиятида витаминларнинг аҳамияти

Асосий озуқа манбалари ва организмни таъминлаш имконияти. Овқатланишда ретинолнинг асосий манбаи ҳайвон маҳсулотлари ҳисобланади (2.23-жадвал). Уларда ёғ қанчалик кўп бўлса, улардаги А витамини миқдори ҳам шунчалик кўп бўлади. Гигиена нуқтаи назаридан олганда, бу шуни билдирадики, рациондаги ҳайвон ёғларини кўпайтириш билан бирга унинг овқатланишдаги анъанавий манбалари ҳисобидан ретинолнинг алиментар тушишини хавфсиз ҳолда оширишнинг иложи йўқ.
2.23-жадвал
Ретинолнинг асосий озуқа манбалари

Маҳсулот	Порция	Маҳсулот порциясидаги ретинол миқдори, мг	Кундалик маҳсулотлар тўплами
Балиқ мойи (треска)	15 (1 ош қошиқ)	1,35	170 г гўшт маҳсулотлари (ҳафтада 1 марта – жигар) + 25 г сарёғ + 30 г пишлоқ + 500 мл сут (қатиқ, йогурт ва ҳоказо)
Тухум	50 (1 та)	0,1
Сарёғ	25 (1 ош қошиқ)	0,1
Сут, ёғлилиги 3,2%	250	0,07
Ёғли творог	100	0,1
Сметана, ёғлилиги 30%	50	0,1
Пишлоқ, 1 бўлак	30	0,1
Балиқ	100	0,01 ... 0,05
Мол жигари	100	8
Қуён гўшти	100	0,01

Шу тариқа, ушбу гуруҳга кирувчи озиқ-овқат маҳсулотларини истеъмол қилиш миқдори борасида мавжуд тавсиялардан келиб чиққан ҳолда ретинолнинг мувозанатлаштирилган рациондаги суткалик энг кўп миқдорда тушиб туришини ҳисоблаш (жадвалда қувват сарфланиши 2800 ккал бўлган инсонга 0,4 мг ретинол тушиб туришини таъминлайдиган маҳсулотларнинг кундалик тўплами келтирилган).

Ёғларнинг айниши (ачиши)га, улардаги пероксидли ва кислотали сонлар ошишига имкон берувчи шароитда сақланганда маҳсулотлардаги ретинол миқдори сезиларли камайиши мумкин. Овқат пишириш мобайнида ўта қаттиқ қиздириш (узоқ қайнатиш) ҳам шундай натижага олиб келади.
Маҳсулотларга иссиқлик ишлови берилганда ретинолнинг йўқотилиши 40 % гача етиши мумкин.