«vismut-surma telluridlari asosidagi yarimo’tkazgichli plyonkalarning tenzorezistiv xususiyatlarini tadqiq etish»



Download 4,86 Mb.
bet24/30
Sana09.07.2022
Hajmi4,86 Mb.
#764572
1   ...   20   21   22   23   24   25   26   27   ...   30
Bog'liq
ANVARJONOVNA OXXXIRGISI1111111111

Bi2Τe3-Bi2Se3

20

60

350

200

PbΤe- n

300

150

550

240

PbΤe-р

350

180

600

270

Qizdilganidan so’ng

Bi2Τe3-Bi2Se3

190

1000

60

55

PbΤe- n

305

600

200

100

PbΤe-р

345

500

220

140

3.5- jadval

φ

α(мкВ/град)

Ρ*10-3Ом см

ϰ  


 *(ом*см)-1

Ȥ*10-3 

45

108

0,25

0,54

46,4

0,066

60

93

0,129

0,286

68

0,238

65

83

0,094

0,213

73

0,344

70

70

0,063

0,15

76,6

0,5

75

54

0,039

0.1

76,1

0,76

79

40.6

0,023

0,069

70,4

1,02

82

29.8

0,015

0,051

55,5

1,15

84

22.6

0,011

0,043

47,2

1,1

Sun'iy anizotropik termobatareya boshqa turlaridan ishlab chiqarish texnologiyalari bilan farq qiladi.


O’tkazuvchanlik mexanizmi

Yarimo'tkazgichlarni vakuumda qiya (qiyshiq) cho'ktirish natijasida olingan yupqa plyonkalar yoritilganda yuqori kuchlanishli fotokuchlanishlarni (materialning tarmoqli oralig'idan ko'p marta katta kuchlanish) hosil qiladi. Bu plyonkalar ketma-ket ulangan ko'p sonli mikroelementlarni o'z ichiga olgan mikrofotobatareyalardir [14-17]. Mikrofotosellar kristallararo to'siqlar (xususan, p-n. va n-p-mikrobirikma) [14-16,18] yoki bir xil turdagi o'tkazuvchanlik mikroelementlari [19]. [18] mualliflarining fikricha, n–n+ tipidagi kristallararo toʻsiqlar plyonka elementlarida Cd koʻp boʻlgan CdTe qatlamlarida, stexiometrik tarkibli qatlamlarda esa P~P+~ hosil boʻlishi mumkin. Mikroelement ikki modifikatsiyadagi kristallarning oʻzaro oʻsish chegarasi boʻlib xizmat qilishi mumkin [21,39] • Toʻsiqlar – mahalliy elektr maydonlarining paydo boʻlishi, ular elektron teshik juftlarini yorugʻlikdan ajratishga qodir [22], buzilish bilan bogʻliq. Moddaning tuzilishining bir xilligi [23-25] mualliflarining fikriga ko'ra, bunday elektr nomutanosibliklarining paydo bo'lishining sabablaridan biri kristall panjaradagi mexanik kuchlanish bo'lishi mumkin (bu kuchlanishlar nosozliklari yoki issiqlik kengayish koeffitsientlari farqi bilan bog'liq bo'lishi mumkin). Elementar yarimo'tkazgich plyonkasi va taglik fotoelektrilar yoki p - n - mikrobirlashmalarda yoki don chegaralarida fotovoltaik effekt natijasida yoki mikroelementlardagi Dember effekti tufayli yuzaga keladi.


Dember elektrik har bir zarachaning yoritilgan tomonida hosil bo'ladi. Kichikroq maydonning soyali tomoni qarama-qarshi belgining ahamiyatsiz kuchlanishini beradi. Yuqori kuchlanishli fotoelektriklar elementar fotoelektriklarning qo'shilishi natijasida hosil bo'ladi. Bunday holda, p - n zanjiridagi qo'shni p - n va p - n mikrobirlashmalarning kuchlanishlari qabul qilinadi. - p - n. - to'siqlar shaklining assimetriyasi, ularning fotoaktivligining turli darajasi yoki yoritilishining bir hil bo'lmaganligi sababli bir-birini to'ldirmagan Dember effekti holatida elementar fotokuchlanishlarning yig'indisi erkin tashuvchilar almashinuviga to'sqinlik qiluvchi faol mikrosathlar o'rtasida oraliq qatlamlar mavjudligi sababli mumkin deb taxmin qilinadi. Mikro- p - n- o'tish joylarida hosil bo'lgan kuchlanish, N, ifoda [40] bilan aniqlanadi.
(3.1)
  - to'yinganlik oqimi va  м , p - n o'tishdagi fototok.
Dembevrov modeliga ko'ra, plyonka ikki qo'shni fotodiffuziya mikroregionlari chegaralarida tashuvchining kontsentratsiyasini tenglashtirishga to'sqinlik qiluvchi interlayer bilan ajratilgan fotoaktiv hududlardan iborat. Interlayerlar ham yuqori qarshilikli, ham past qarshilikli bo'lishi mumkin. Bunda yuqori voltli fotokuchlanish [3.2] ifoda bilan aniqlanadi.
 ( 3.2)
-  plyonkaning o'tkazuvchanligi,
 - elementning uchlaridagi fotoo'tkazuvchanlik qiymatlari,
elektron va teshik o'tkazuvchanliklarining nisbati.
Yuqori kuchlanishli fotokuchlanishlarni ishlab chiqaruvchi AIIBVI plyonkalari bo'yicha ma'lum bo'lgan eksperimental faktlarning aksariyati to'siq va diffuziya modellari bilan sifat jihatidan izohlanadi [28-30]. Tadqiqot natijalari shuni ko'rsatadiki, mikrofotosellar zanjirlari - mikropotentsial to'siqlar p-n-o'tish SdTe p-CdTe-n, mikrogetero-birikmalar Tep-CdTen, Tep-CdTep, Tep-ZnTep, Sep-CdSen, Sep-ZnSen va turli yarimo’tkazgichli, oksidli yarim o'tkazgich to'siqlari.
To'siqlar hosil bo'lganda, plyonka tuzilishi turli o'tkazuvchanlikka ega bo'lgan ketma-ket va parallel bog'langan kristallar sifatida ifodalanishi mumkin. Plyonka bo'ylab ma'lum bir yo'nalish uchun oqimni cheklovchi to'siqlar soni 2 bilan, ularning boshlang'ich balandligi  bilan- elektronlar uchun   - teshiklar uchun belgilanadi. Agar kristallardagi zaryad tashuvchilarning kontsentratsiyasi va harakatchanligi mos ravishda  belgilansa, plyonkaning o'tkazuvchanligi nolga teng bo'ladi:
 =q( ). (3.3)
 Bu yerda va juda past tashqi maydonlarda (o'zgarmas maydonlarda) oqim hosil qilishda ishtirok eta oladigan elektronlar va teshiklarning kontsentratsiyasini aniqlangan. 3.18-rasm a, b. Yetarlicha yuqori tashqi maydon bilan E plyonkaga qo'llanilsa, biz maydon ketma-ket ulangan barcha birikmalar bo'ylab bir xilda taqsimlangan deb taxmin qilishimiz mumkin. P - n - va p - n o'tishlari shakllanishidan beri, n-turi bir xil bo'lsa, ikkala turdagi o'tishlar soni bir xil bo'ladi.
Kuchlanishning pasayishi asosan to'siqlarda sodir bo'ladi deb faraz qilamiz va aniqlik uchun p - n o'tishlari teskari yo'nalishda yoqilgan deb faraz qilamiz va p - n. - oldinga yo'nalishdagi o'tishlar, energiya diagrammasi 3.18-rasmda ko'rsatilgan shaklga ega bo'ladi. Teskari bog'langan o'tish joylarida to'siq esa ortadi, to'g'ridan-to'g'ri bog'langan birikmalarda esa to'siq taxminan bir xil miqdorda kamayadi. O'tkazuvchanlik to'lqinidagi oqim elektronlar harakati bilan, valentlik zonasida esa, teshiklar harakati bilan aniqlanishini hisobga olsak va tashqi elektr maydonining ushbu zaryad tashuvchilarga ta'sirini hisobga olsak, tashqi elektr tokining to'g'riligini ta'kidlash mumkin. maydon elektronlar va teshiklar uchun to'siqlarni kamaytiradi

 =q( ) (3.4)
Ϭ=  (3.5)
Oqim uchun kuchli maydonlarda, Ет Kuchsiz maydonlarda ϬЕ0 o'tkazuvchanlik bog'liq emas; oqim esa tashqi maydonning chiziqli funktsiyasidir  Ϭ0Е bizda:
  (3.6)





Download 4,86 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   20   21   22   23   24   25   26   27   ...   30




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish