Virusologiya fanining predmeti, o‘rganish ob’ektlari

112.Virion membranasi hamda virionning boshqa komponentlari.

Viruslarning 2 xil ko‘rinishi farqlanadi - hujayradan tashqaridag

va hujayra ichi virusi.

Hujayradan tashqaridagi virus fanda virion deb nomlanadi (esk

adabiyotlarda nomlanishi - virusli boMakcha). Bu hayot faoliyatir

namoyon etmaydigan yetilgan virus ko‘rinishidir. Virion virusni tashc

muhitda saqlash va uni bir organizmdan boshqa bir organizmga hamd„

bir hujayradan boshqa bir hujayraga o‘tkazish vazifasini bajaradi.Membrananing ikki lipidli qavatida virusga xos boMgan oqsil —

glikoproteinlar joylashgan boMib, o‘simtalar ko‘rinishda tashqariga

chiqib turadi. Bu glikoproteinlar - gemagglyutininlar, neyraminidaza,

qo‘shiluvchi oqsil va boshqalardan iborat boMib, virionning hujayra

reseptorlariga birikishiga va hujayraga kirishiga javobgar hisoblanadi.

Ular antigenlik xususiyatiga ega (protektiv antigenlar). Ko‘plab

murakkab viruslar superkapsidiga ichkaridan matriks oqsil qavati

birikadi (M-qavat), ayrim viruslar boshqa qo‘shimcha tuzilmalarga ham

ega (1-rasm).Himoya oqsil qobig‘i — kapsid bir xildagi oqsil subbirliklaridan

tuzilgan. Kapsidning bunday tuzilishi kichik genomga ega viruslar

uchun katta biologik ahamiyatga ega, chunki bunda genetik axborot kam

sarfLanadi. Viruslar kapsidi oqsil subbirliklarining joylashishiga bog‘liq

holda spiralsimon yoki kubsimon simmetriya tipida tuzilgan.