Virusologiya fanidan laboratoriya mashg`ulotlari ishlanmasi

4-Labarotoriya Mavzu:Viruslarning tarqalishi va keltirilgan zararini
aniqlash.
Dala sharoitida, issiqxonalarda, tajriba uchastkalarida tabiiy sharoitda virus bilan kasallangan o’simliklarni, ba’zan virus virulentligini, o’simlik navining virusga chidamlyaligini aniqlashda sun’iy kasallantirilgan o’simliklarning kasallanish darajasi"R" ni aniqlash zarur bo’ladi. Kasallanish darajasini quyidagi formula bilan hisoblanadi.
n.100
P = ------------
N
R - kasallanish darajasi,
p - kasal o’simliklar soni,
N - sog’ o’simliklarning umumiy soni.
Ishdan maqsad: Dala va tajriba uchastkalaridagi o’simliklarni fitopotagen viruslar bilan kasallanish da rajasini aniqlash usuli bilan tanishtirish.
Kerakli materiallar: 1. TMV bilan kasallangaya tomat ekilgan uchastka (0,1 gektargacha). TMV ga qarshi olingan antizardob.
Virus diagnostikasini immunologiya usullari ("tomchi
usul" viro - bakterial agglyutinatsiya, immunoferment ana izi, ikki yoqlama immunodiffuziya), aniqlagich o’simliklari simptomlar aniq ko’rinsa kuzatish yordamida amalga oshirish mumkin. Qanchalik sezgir usul qo’llanilsa, diagnostika shunchalik aniq bo’ladi.
Ishning borishi: Tajriba uchastkasidagi egatlardagi sog o’simliklar hisoblanib chiqiladi va ularni formulalardagi o’rniga qo’yiladi, m., "M" (250 ta) ular ichidagi kasal o’simliklar aniqlab chiqiladi va ularni "p" (50 ta) o’rniga qo’yiladi.
Agar formuladagi sonlar hisoblab chiqilsa, u 20% ni tashkil etadi. Demak, tajriba uchastkasidagi tomatlarning (250 tup) TMV bilan kasallanish darajasi 20% ni tashkil etadi. Yuqoridagi usullar bilan tozalangan virus boshqa metodlar bilan oxirigacha tozalanadi.
5-Labarotoriya mashg’uloti. Mavzu:Viruslarning yuqish yo’llarini o’rganish.
Ishdan maqsad: Viruslarning yuqish yo’llarini aniqlashni o’rganish. Materiallar: Boks, aftoklaf, turli hajmdagi probirkalar, pinset, etil spirit, distillangan suv.