Viloyat bo’limlarga bo’linib, ularniing boshliqlari harbiy komemdant

13-mavzu

1. 
   Turkiston General-gubernatori S. M. Duxovskoy (1898-1901): “Turkiston o’lkasi boshqa o’lkalarga nisbatan tarixiy o’tmishi, etnografik xususiyatlarini hisobga olgan holda alohida e’tibor beriishini talab qiladi.
   
2. 
   1865-yil 6-avgustda Aleksandr II “Turkiston viloyatini idora qilish to’g’risidagi Muvaqqat Nizom”ni tasdiqladi.
   
3. 
   Viloyat bo’limlarga bo’linib, ularniing boshliqlari harbiy komemdant
   
4. 
   1908-1910-yillarda taftishchi K.Palen: “O’lkada eng kichik ahamiyatga ega bo’lgan boshqaruv ham harbiy boshliqlar qo’lida”
   
5. 
   Viloyat -> Uyezd -> uchastkalar -> volostlar -> qishloq/ovullarga
   
6. 
   1867-yilgi Nizom asosida bir bosqichli tizim shaklida, ya’ni oqsoqolliklarga, chorvador aholi esa ikki bosqichli tizim ko’rinishidaga volost va ovullarga bo’lingan.
   
7. 
   Oqsaqollik – 100-200 xonadon, ovul – 100-200 o’tov, Volost – 1000-2000 o’tov
   
8. 
   1877-yilda “Shahar nizomi”ga ko’ra, shahar boshqaruvi Dumaga o’tdi
   
9. 
   Duma a’zolari: 1/3 qismi Eski shahardan. 2/3 qismi Yangi shahardan.
   
10. 
    Shaharning 80 ming mahally aholisidan 21q ta deputat, 3900 nafar rus aholidan 48 ta deputat.
    
11. 
    1886-yil 12-iyulda Aleksandr III tomonidan yangi “Turkiston o’lkasini idora qilish to’g’risidagi Nizom” tasdiqlandi.
    
12. 
    Zarafshon -> Samarqand (Xo’jand, Jizzax, Kattaqo’r’gon)
    
13. 
    Qurama uyezdi -> Toshkent uyezdi.
    
14. 
    1886-yilda 1.7 million km²; aholi – 5.2 mln. 1897-yilda esa 6 mln aholi.
    
15. 
    1897-yilda rus, ukrain, belaruslar – 197ming, 1911-yilda 400 ming kishi.
    
16. 
    1885-yil Rossiya imperiyasining siyosiy agentligi faoliyati yo’lga qo’yildi.
    
17. 
    Duma (Ruscha – o’ylash, fikrlamoq) – Rossiya imperiyasining qonun chiqaruvchi hokimiyati, shahar dumasi – shahrning o’zini o’zi boshqarish organi.
    
18. 
    Uyezd – tumanlarga teng ma’muriy-hududiy bo’linma.
    
19. 
    Volost – qishloq yoki ovullardan iborat hududiy bo’linma.
    
20. 
    Uchastka pristavi - aholi yashash joyi nazoratchisi.
    
21. 
    Komendant – qal’a yoki tumandagi barcha qo’shinlar boshlig’i.
    

14-mavzu:

22. 
    1886-yilgi Nizom: Hamma yerlar, qazilmalar Rossiya imperiyasiga tegishli.
    
23. 
    Ko’chib kelaganlar 5 yil davomida soliqlardan ozod etilgan, keying 5 yil davomida soliqlarning termini to’lagan.
    
24. 
    1875-yilda Avliyootada Rossiyadan kelgan dehqonlarning birinchi manzilgohi paydo bo’ldi.
    
25. 
    15 yil davomida (1875-1890) 1300 ta oila ko’chib keldi.
    
26. 
    1981-1892-yillarda 25 ta manzilgoh qurildi.
    
27. 
    Yangi Marg’ilon, Samarqand, Andijon kabi shaharlarida ham ko’chib kelganlarning posyolkalari qurildi.
    
28. 
    Toshkentdagi Bo’zsuv anhori shaharni ikki qismiga ajratgan chegara bo’lgan.
    

15-mavzu

29. 
    1867-yilgi Nizom loyihasi bo’yicha o’lkada qozilar va biy sudlari, uyezd sudlari, muvaqqat harbiy-sudlov komissiyalari, viloyat boshqaruvining sud bo’limlari va general-gubernatorlik Devonning sudlov bo’limi tashkil qilindi.
    
30. 
    1866-yil TOshkentda mahkama joriy qilindi. & nafar a’lam kirgan.
    
31. 
    Qozi sudlari < 100; Xalq sudlari quroltoyi < 1000.
    
32. 
    1866-yilgi Nizomda ham Turkiston o’lkasida qozilar sudi saqlanib qoldi. Uyez sudlari bekor qilindi. Uchastka mirovoy sudyalari tuzildi.
    
33. 
    1898-yilda Turkiston o’lkasida sud nizomlarini qo’llash qoidlariga muvofiq viloyat sudlari tugatildi, ularning o’rniga okrug sudlari va Toshkent sud palatasi tuzildi.
    
34. 
    1881-yilda “Davlat tartiboti va jamoat osoyishtaligi qo’riqlashga qaratilgan chora-tadbirlar tog’risidagi Nizom” e’lon qilindi.
    
35. 
    1892-1916-yillarda Turkiston “kuchaytirilgan qo’riqlov” va “Favqulotda qo’riqlov” holatida bo’ldi.
    
36. 
    1882-1884-yillarda F.Girs Turkistonda 2,404,000 (1,200,000 erkak)
    
37. 
    Politsiya – nemischa ma’muriyat – Jamoat xavfsizligi saqlovchi tashkilot.
    
38. 
    Ispravnik – uyezd politsiyasi boshli’gi
    
39. 
    Zemstvo – vakolatlari cheklab qo’yilgan mahalliy idora, boshqarma.
    

16-mavzu

40. 
    Harbiy qo’shinlar va qurol-aslahalarin Krasnovodskdan Qizilarvatga qadar Kavkazdan O’rta Osiyoga tashish uchun temiryo’l qurildi. Keyin Ashxobodgacha
    
41. 
    1888-yili Samarqandga poyezd keldi, 1899-yilda esa temiryo’l Toshkent orqali Andijongacha qurib bitkizildi.
    
42. 
    Krasnovodskdan esa temiryo’l bilan Samarqand, Toshkent va Andijonga yetib kelish oson bo’ldi.
    
43. 
    Krasnovodskdan Andijongacha bo‘lgan 3 ming kilometrdan ziyod masofaga ko‘chirish muammo bo‘lmay qoldi.
    
44. 
    1905-yilda Orenburgdan Toshkentga qadar temiryo‘l qurib kelindi.
    
45. 
    1867-1900-yillarda Turkiston da 175ta sanoat korxonasi va ish kuni 16 soat.
    
46. 
    Farg’ona vodiysida chorvachilikning va chorva mahsulotlarining kamayishi.
    
47. 
    Paxta yetishtirishning eng asosiy markazlari – Farg’ona, Sirdaryo, Samarqand
    
48. 
    1884 – yilgi Amerika navi
    
49. 
    Sirdaryo magistral kanali – 1911-1913.
    
50. 
    Toshkent vohasi, Samarqand viloyati va Farg’ona vodiysida sugo’rish sohasi bo’yicha ishlarning ko’pi bajarilmay qolib ketdi.
    

17-mavzu

51. 
    1878-yili Mingtepa(Marhamat) Yetimhon boshchiligida qo’zg’alon.
    
52. 
    1879-yilning kuzida Farg’ona viloyat boshqarmasi binosi oldiga ochiqchasiga norozilik bildirish.
    
53. 
    1880-yilning noyabrda Xo’jand va O’ratepadan qo’shimcha yer solig’I olinishi. Rahmonqulihoji, Mirkarimboylar soliqni bekor qillaring, deyishdi.
    
54. 
    1882-yilda Namangan aholisi ma’murlarga qarshi bosh ko’tarib chiqdi.
    
55. 
    1885-yilning yozida Farg’ona vodiysida Andijonda Darvishxon qo’zg’aloni. Yangi usul – boylar va volost boshliqlarining qarorgohlariga hujum uyushtirdilar.
    
56. 
    1896 – yilda Namangan uyezdining Oqsuv-Shahrixon volostidagi Naymanchi, Ko’hna mozor, Langarbob qishloqlarida mingboshilar sayloviga qarshi qo’zg’alon.
    
57. 
    1892=yildan dala sudi activated.
    

18-mavzu

58. 
    1892-yilning mart oyida Afg’onistonda vabo.
    
59. 
    7-iyunda Toshkentda vabo tarqaldi.
    
60. 
    12 ta qabriston yopildi.
    
61. 
    1892-yilning 18-iyundan kuchga kirgan “Harbiy holarda deb e’lon qilingan joylar haqida Qoida”.
    
62. 
    Eski shahar oqsoqoli Inog’omxo’ja Umriyoxo’jayev.
    
63. 
    “Vabo isyoni” (Toshotar voqeasi) 1892-yilning 24-iyunida boshlandi.
    
64. 
    Bu qo‘zg‘olonchilar, asosan, mardikorlar va hunarmand-kosiblardan iborat edi.
    
65. 
    Muhammad Yoqub va S.Putinsev haqida…
    
66. 
    Turkiston general-gubernatori «kuchli Qo‘zg‘оlоn bоstirilgаndаn kеyingi chоrа-tаdbirlаr Qo‘zg‘olonchilarning shahar hokimiga hujumi muhofazada» deb e’lon qilingan joylarda majlisyig‘inlarni tarqatish, savdo-sanoat korxonalarini yopish, matbuot organlarini taqiqlash, istalgan odamni surgun qilish, jarima solish va boshqa huquqlarni oldi.
    
67. 
    «Favqulodda muhofazada» deb e’lon qilingan joylarda esa butun hokimiyat general-gubernator yoki u tayinlagan bosh noib qo‘liga o‘tdi.
    

19-mavzu

68. 
    1891-yilda Rossiyadan aholining Farg’ona viloyatida ko’plab ko’chirib keltirildi.
    
69. 
    Dukchi eshon(Muhammad Ali) (1846-1898). Avliyo
    
70. 
    1898-yilning bahor faslida qo’zg’alon h-da mish-mishlar
    
71. 
    1898-yil 17-may kuni qishloqlarga xabarlar tarqatildi.
    
72. 
    Yo’lda uchragan Asaka pristavi o’ldirildi.
    
73. 
    Qutchi qishlog’ida 200 kishi, Qo’yli qishlog’ida G’oyibnazar odamlari bilan qo’shildi.
    
74. 
    Harbiy kazarma jangchilarida 22/22 o’lim/yarador; qo’zg’olonchilarda 11/8 o’lim/yarador.
    
75. 
    Nikolay II A.Vrevskiyni tepid. O’rniga N.Korolkov – 20-may kuni Farg’onadagi kimdirlarni bo’shatdi. Qo’zg’olonni bostirdi.
    
76. 
    2000 kishi hibsga olindi. 380 kishi o’lim jazosiga, keyinchalik 22 kishi o’dirildi.
    
77. 
    1899-yil 20-iyunda Farg’onada yana qozgolon.
    
78. 
    Kazarma – italyancha uycha, kulba
    
79. 
    Dukchi – forscha yig, duk.