Veterinariya virusologiyasi

Suyultirilgan zardob bilan neytrallash reaksiyasini qo‘yish

1.Qator probirkalarda tekshiriladigan zardobning (sz) bir xil hajmdagi ketma-ket 2 karrali suyultirilgani tayyorlanadi. Suyiltirish darajalarining soni zardobdagi antitelo titrining yuqoriligiga qarab har xil bo‘ladi.
2.Suyultirilgan barcha zardobga shu hajmga teng miqdorida gomologik virus (SA) ning titrlangan va har qaysi test-ob’ektga 100 NM50 dan tegadigan miqdorda qo‘shiladi.
3.Virus bilan zardob aralashmalari ma’lum vaqtgacha ma’lum haroratda saqlab turiladi. Har xil viruslar uchun bu ko‘rsatkichlar xilma xil bo‘lishi mumkin.
4.Har qaysi aralashma bir xil hajmda sezuvchan hayvonlarning (test-ob’ektlar) teng guruhlariga yuqtiriladi.
5.Har qaysi guruhdagi test ob’ektlarga virusning ta’siri zardobning suyultirilganiga qarab hisoblanadi.
6.Virusning 100 NM50 ta’siridan test- ob’ektlarni 50% himoya qiladigan zardobning suyultirilgan darajalari Kerber yoki Rid va Mench usullari yordamida hisoblanadi.
7.Zardobning suyultirilganini hisoblash, undagi virusni neytrallovchi antitelolarning titri ko‘rsatkichi, deb qabul qilingan.
Misol: N’yukasl kasalligi virusi bilan emlangan quyondan qon zardobi olingan. Undagi antiteloning titrini aniqlash kerak.
N’yukasl kasalligi virusi tovuq homilalarini o‘ldirishini hisobga olgan holda, NR test-ob’ekt sifatida tovuq homilalarida qo‘yish mumkin. Tovuq homilalariga yuqtirish uchun yuqumli materialning 0,1-0,2 ml miqdori allantois bo‘shlig‘iga yuboriladi, shunda har qaysi homilaga 0,2 ml dan virus va zardob aralashmasi yuboriladi. Har qaysi homilaga virusning 100 HO‘M50 ni 0,1 ml hajmdagi miqdorini yuborish uchun virusning titri 1000 HO‘M50\ml teng bo‘lishi kerak.
NR qo‘yish uchun sinalayotgan zardobning (SZ) bir xil hajmdagi 2 karrali ketma-ket suyultirilgan qatorini tayyorlaymiz.
Sinalayotgan zardobning har qaysi suyultirilganiga, n’yukasl kasalligi virusini saqlovchi materialni (SA) 1000 HO‘M 50\ml titradagi teng hajmi qo‘shiladi.
10-jadval. Suyultirilgan zardob bilan qo‘yilgan neytrallash reaksiyasining natijasi

Reaksiyaning komponentlari	Maxsus suyultirilgan zardob SZ								SA virusining nazorati
	1:2	1:4	1:8	1:16	1:32	1:64	1:128	1:256
SZ + SA	+	+	+	+	+	+	+	-	-
	+	+	+	+	+	-	-	-	-
	+	+	+	-	-	-	-	-	-
	+	+	-	-	-	-	-	-	-
SZ–zardobni nazorati	+
	+
	+
	+

Aralashmaxona haroratida 60 daqiqagacha saqlanadi (bunday sharoitni n’yukasl kasalligi virusi talab qiladi) so‘ngra, har qaysi aralashma 0,2 ml to‘rttadan tovuq homilasiga yuqtiriladi. Yuqtirishning natijasi homilalarning o‘limiga qarab 48-72 soatdan so‘ng hisoblanadi. NR musbat natijasi homilalarning tirik qolishi bilan va manfiy natijasi esa ularning o‘limi bilan belgilanadi, (demak, aralashmadagi virusli zardob neytrallash qobiliyatiga ega emas). 10-jadvalda ko‘rsatilgan natijalarni oldik, deb faraz qilaylik: zardobdagi antitelolarni titrini hisoblash uchun 11 jadvalni tuzamiz.