«veterinariya» ixtisosligi bo’yicha oliy o’quv yurtlari uchun qo’llanma

Beta- oksimoy kislotasini aniqlash.
Qabo’l qiluvchi 
stakanchaga keton tanachalarining umumiy miqdorini aniqlashda 
solingan reaktivlar solinadi va xolodinikning pastki qismiga quyiladi. 
Xaydash kolbasi aseton va asetosirka kislotasini xaydab bo’lgandan 
keyin sovutiladi va unga 15 ml bixromat aralashmasi 4 martaga bo’lib 
solinadi. Sistema yopiladi, elektroplitka qo’shiladi. 28 daqiqa 
qaynatiladi. Kuzatish kerakki, qaynash tuxtab qolmasin va suyuqlik 
toshib ketmasin (bixromat qoraymasin). Agar bixromat voronkadan 
tukilib ketsa ham, suyuqlik qaynayotgan bo’lsa unga distillangan suvni 
bo’lib-bo’lib quyish mumkin, 28 daqiqa o’tgach, qabul qilish kolbasi 
xolodilnikdan ajratiladi, issiqlik uziladi. Xaydash kolbasi va xolodilnik 
4-5 ml distillangan suv bilan chayqab olinadi. 
Qiyosiy namuna: qabul qilish kolbasiga 10 ml distillangan suv va 15 
ml bixromat solinadi. Qaynatish 25 daqiqa davom ettiriladi.

---

110 
21-mashg’ulot. 
 MODDA ALMAShINUVI BUZILIShLARINI
DAVOLASh. KETOZ.
 
Reja:
21.1. Ketoz bilan kasallangan hayvonni qabo’l qilish. 
21.2. Ketozga qarshi vositalar. 
Mashg’ulotning maqsadi:
talabalarga ketozni davolash va ketozga 
qarshi dorilarni qo’llashni o’rgatish. 
Kerakli jihoz, reaktiv va asbob-uskunalar:
ketozga qarshi 
preparatlar namunalari, steril shpris va ignalar, klinik tekshirish 
asboblari, klinik sog’lom va kasal hayvonlar.
Mashg’ulotning borishi: Ketoz 
(ketosis) - keton tanachalarining 
to’planib qolishi, oqibatda - gipofizar - buyrak usti bezlari, jigar, yurak, 
buyraklar va boshqa a’zolarning jarohatlanishi bilan xarakterlanadi. 
Ketoz sog’in sigirlar, ko’p bolali bo’g’oz sovliqlar va ona cho’chqalarda 
uchraydi. 
Sog’in sigirlarda kasallik asetonemiya, sog’in sigirlar toksemiyasi, 
oqsilli intoksikasiya kabi hollar bilan ham ataladi. Bugungi kunda 
kasallik «ketoz» deb ataladi, chunki asetonemiya qonda keton 
tanachalarining ko’payishi bo’lib, kasallikning bir belgisi hisoblanadi. 
Ketonemiya (ketonuriya) og’ir holatda kechadigan qandli diabet, 
yallig’lanishlar, och qolish va boshqa qondagi keton tanachalarining 
ko’payishi bilan o’tadigan kasalliklar paytida ham kuzatiladi. 
Ketoz bilan asosan sut mahsuldorligi 4000 kg va undan yuqori 
bo’lgan sigirlar hamda mahsuldorligi juda past hayvonlar kasallanadi.