«veterinariya» ixtisosligi bo’yicha oliy o’quv yurtlari uchun qo’llanma

Tashxis. 
Ketoz paytida ketonemiya, ketonuriya, ketonolaktiya va 
gipoglikemiya xarakterli bo’ladi. Kasallik surunkali tarzda kechganda 
esa bu belgilar yaqqol naomyon bo’lmasligi mumkin va ikkilamchi 
osteodistrofiya belgilari asosiy ahamiyatga ega bo’ladi. Ketozni og’ir 
kechadigan endometrit, yo’ldoshning ushlanib qolishi, xirurgik 
infeksiyalar va boshqa kasalliklar paytida kuzatiladigan ikkilamchi 
ketonuriyalardan faraqlash lozim. 
Davolash.
Kasallikning sabablari yo’qotiladi. Oqsilli va energetik 
oziqlantirish 
maromlashtiriladi. 
Rasionda 
oqsillar 
ortiqchaligi 
aniqlanganda omixta yemlar berish kamaytirilib, sifatli pichan, senaj va 
ildizmevalilar bilan boyitiladi. 
Kasal hayvonlar parhyez oziqlantirilib, rasiondagi oqsilli oziqalar 
kamaytiriladi, sifatli pichan (8-10 kg), o’t uni (2-3 kg), senaj (8-10 kg), 
ildizmevalilar (8-10 kg) yoki kartoshka (6-8 kg), omixta yemlar sifatida 
arpa yormasi beriladi. 
Medikamentoz davolash organizmdagi glyukoza va glikogenning 
me’yoriy miqdorini tiklash, kislota-ishqor muvozanatini, hazm trakti, 
yurak, jiga rva boshqa a’zolar faoliyatini ma’romlashtirish va 
organizmda vitaminlar, mikroelementlar yetishmovchiligini yo’qotishga 
qaratilgan bo’lishi lozim.
Organizmdagi glyukoza va glikogenning miqdorining me’yorda 
bo’lishi hazm trakti, yurak va boshqa a’zolarni me’yorda ishlashini 
ta’minlash maqsadida 2-3 kun davomida, kuniga 1-2 marta vena qon 
tomiriga 0,25-0,5 g/kg hisobida 10-20 % glyukoza eritmasi yuborilib 
turiladi. Muskul orasiga kuniga 1-2 marta 100-150 XB insulin inyeksiya 
qilinadi. Og’iz orqali 150-500 g qand yoki boshqa glikogen vositalar: 
natriy propionat, natriy laktat, propilenglikol, gliserin va boshqalar 
qo’llaniladi. 
Ketoz bilan kasallangan sigirlarni davolashda tarkibida 5 % xolin-
xlorid, 0,01-kobalt xlorid va 90 foiz propilenglikol saqlovchi «xolinol» 
preparati og’iz orqali 300 ml.dan kuniga 2 marta, 5 kun davomida 
qo’llaniladi. 
Jigarning funksiyalarini yaxshilash maqsadida Lev-52 10-12 
tabletkadan kuniga 2 marta, silibar – 1,1,2 mg/kg, lipomid – 0,5-0,8 
mg/kg, oksafenamid – 5-7 mg/kg dozada 7-10 kun davomida 
qo’llaniladi. Og’iz orqali yoki parenteral usullar bilan 200-500 ming XB 
retinol asetat, 50-100 ming XB kalsiferol va 400-500 mg tokoferol 

---

115 
kuniga yoki 2 kunda bir marta tavsiya etiladi. 
Tarkibida patogenetik, o’rin to’ldiruvchi xususiyatli vositalar 
saqlovchi «Ketost» davolash-profilaktik vositasini qo’llash yaxshi 
samara beradi. Ketost sigirlarga omixta yemlarga aralashtirilgan holda 
30-45 kun davomida beriladi.