«veterinariya» ixtisosligi bo’yicha oliy o’quv yurtlari uchun qo’llanma

Ichki yuqumsiz kasalliklarini
o’rganish tartibi. 
Ichki yuqumsiz 
kasalliklar bilan og’rigan hayvonlarni yakka holda yoki guruhlab 

---

9 
davolash hamda kasalliklarning oldini olish tadbirlari qo’yidagi tartibda 
amalga oshiriladi: 
1. Anamnez ma’lumotlari bilan tanishib chiqish, hayvonlarni 
saqlash, oziqlantirish sharoitlari hamda xo’jalikning epizootik holatini 
o’rganish. 
2. Kasallangan hayvonni klinik tekshirishlardan o’tkazish. 
Zaruriyat tug’ilganda elektrokardiografiya, ruminografiya, gastrografiya 
kabi maxsus usullardan foydalanish. 
3. Organizmdagi funksional o’zgarishlarni aniqlash maqsadida qon, 
qon zardobi, sut va siydikda laboratoriya tekshirishlarini o’tkazish. 
4. Kasallikning kelib chiqish sabablarini (etiologiyasini) aniqlash.
5. Kasallikning rivojlanish mexanizmini (patogenezi) aniqlash.
6. Poda sindromatikasini, kasallikning tekshirishlar natijasida 
ma’lum bo’lgan belgilarni (simptomatika), semiotikani (qonni va boshqa 
biologik materiallarni labarator tekshirishlar natijasi) tahlil qilish va 
shular asosida diagnozni aniqlash. 
Poda sindromatikasi deganda keyingi 2-3 yil davomidagi
mahsuldorlik ko’rsatkichlari: 
- gusht, sut, jun va tuxum ko’rsatkichlari; 
- hayvonlar o’rtacha vaznining o’zgarib turishi; 
- dispepsiya kabi yuqumsiz kasalliklarning qayd etilishi;
- qisir qolish; 
- sutning tarkibida yog’ va oqsilning kam va keton tanachalarining 
ortiqcha bo’lishi va h.z.
7. Kasallikning oqibati to’g’risida xulosa chiqarish (prognoz). 
8. Davolash tartibini tuzish va tashkil etish (terapiya). 
9. Profilaktik chora-tadbirlarni ishlab chiqish. 
Profilaktikani rejali tashkil etish bilan bir necha kasalliklarning 
oldini olishga imkon yaratiladi. 
Umumiy va xususiy profilaktika farqlanadi:
-