«veterinariya farmatsevtikasi» kafedrasi

Terapevtik taktika. Talvasaga qarshi dorilar uchun dorining samaradorligi va qondagi miqdori orasida bog‘liqlik katta ahamiyatga ega. (38jadval). Talvasani
38 j a d v a l
Talvasaga qarshi dorilarning qondagi samarali miqdori
(Portar R. J. Epilipsy; 100 Elementary Princips end ed saundres
1989).

Dorilarning nomi	Dondagi samarali miqdori, mkg/ml	Eng yuqori samaradorligi (mkg/. ml)	Zaharlovchi miqdori (mkg/ml)
Karbamazepin	4—12	7	>8
Primidon	5—15	10	>p
Fenitoin	10—20	18	>20
Fenobarbital	1040	35	>40
Etosuksimid	50—100	80	>100
Valproat	50—100	80

samarali davolashda dorining samaradorligi, farmakokinetik ko‘rsatkichlarini hamda uning salbiy ta’sirini hisobga olish katta ahamiyatga ega.

2. Doriga chidamli bemorlarda kerak bo‘ladigan miqdori; bu miqdor ertalab dori qabul qilishdan oldingi miqdor. Bitta dori ishlatilgan miqdorlardan yuqorirsq bo‘lganda ham dorini zaharli belgilari kuzatilmaydi.
Tutqanoqni davolash. Parsial va tarqalgan (grand mal) tonikklonik talvasalar. Yaqinlargacha fenitoin, karbamazepin yoki barbituratlar tanlov dori hisoblanardi. Qeyingi paytlarda talvasaga qarshi dorilarni sedativ samarasi darajasida ishlatish, qolaversa bularni boshqa dorilarni ko‘tara olmayditan bemorlarda ishlatish bilan .chegaralanilgan edi. 1980 yillardan boshlab karbamazepinni kengroq ishlatishga o‘tilmoqda. Hozirgi kunda oksikarbazepinni tavsiya etish ham kengaymoqda, vigabatrin va lamotridmin pa.ydo bo‘lishi bilan dori tanlash masalasi yanada mushkullashmoqda.
Tarqadgan (grand mal) talvasalarda ham yuqoridagi dorilar, qolaversa yana valproat ham tavsiya etilmoqda.
Absans (pitet mal) da seda.tiv samarasi yo‘q etosuksimid va valproat ishlatiladi. Klonazepam ham yaxshi samara beradi, biroq dorining miqdorga bog‘liq salbiy ta’sirlari ko‘proq va o‘rganib qolish hollari uchraydi. Etosuksimid tanlov dori ,hisoblanadi_gunga chi, damlilik kuzatilganda valproat tavsiya etiladi.
Maxsus mioklonik sindromlarda asosan valproat ishlatiladi. Uning sedativ samarasi yo‘q.va yaxshi ta’sirchan hisoblanadi. Ba’zi bemorlarda klonazepam _:va boshqa benzodiazepinlar yaxshi yordam beradi.
Atonik talvasalar yuqo.ridagi dorilarga chidamli bemorlarda valproat va lamotridmin terapevtik samara beradi degan ma’lumotlar ham bor.
Infantin spazmlarda ko‘proq mushakka kortikotropin va kortikosteroidlarni ichishga berish bilan ular'. ni davolash mumkin. Bularning salbiy ta’sirlari farmakoterapiyani to‘xtatishga majbur qiladi. Talvasa takrorlanganda kortikotropin yoki kortikosteroidlar bilan davrlash kursi o‘tkaziladi yoki benzodiazepinlar, jumladan klrnazepam va nitrozepamlarni tayinlash mumkin.
Amaliyotda kuniga 25—40 TB gacha kortikotropynni, ba’zi klinitsistlar 240 TB gacha tavsiya etadi. Dori samarasi kuzatilgan bemorlarning 60% ida talvasalar sonining 1—5 haftagacha kamayishi kuzatiladi.
Kortikoidlar bilan davolashda prednizolon 2 mg/kg yoki deksametazon 0,3 mg/kg hisobida beriladi. Bularga xos.salbiy ta’sir belgilari qon bosimining ortishi, kushingoid semirish, oshqozonichak tizilmasi tomonidan buzilishlar, terida o‘zgarishlar va elektrolitlar muvozanatining buzilishi kuzatilishi mumkin.