VENTILYATOR HISOBI
Ventilyatorlar. Gazni past bosimda uzatish uchun mо‘ljallangan mashinalar ventilyatorlar
deyiladi. Markazdan kochma ventilyatorlarning xarakterisgikalar xuddi markazdan qochma
nasoslarnikiga о‘xshash bо‘ladi. Shuning uchun ventilyatorlar nasoslar kabi proporsionallik
qonuniga bо‘ysunadi.
(2.10)
bu yerda
- ventilyatorning foydali ish koeffipiyenti, uzatish yо‘lidagi barcha sarflarni
hisobga oladi;
- bosimlar farqi.
Ventilyatorlarning hajmiy samaradorligi yuqori bо‘lganligi uchun uning о‘lchamlari ham
katta bо‘ladi. Ventilyator о‘qidagi quvvat quyidagi tenglama orqali hisoblanadi.
(2.11)
Q - ish unumdorligi, m
3
/s: N - napor, m,
- gaz zichligi kg/m
3
;
- f i.k. (ventilyatorning
aerodinamik hususiyatiga kо‘ra tanlanadi).
G = 1 kg gazni boshlang‘ich R
1
bosimdan oxirgi R
2
bosimga bir pog‘onadi siqish
paytida kompressorning dvigateli iste’mol qiladigan quvvat N (kVt) ushbu tenglamada
hisoblrnadi:
(2.17)
- kompressor qurilmasining f.i.k.
Oddiy porshenli kompressor ish unumdorligi Q (m
3
/s) ushbu tenglamadan topshpdi:
(2.18)
bu yerda
- о‘lchamsiz uzatish koeffitsiyenti; F - porshen yuzasi, m
2
; S - porshen harakatining
uzunligi, m; n - aylanish chastotasi, ayl/min.
Uzatish koeffitsiyenti:
(2.19)
Formuladigi
- kompressorning
hajmiy f.i.k. va u quyidagicha aniqlanadi:
(2.20)
Bu yerda - silindrning zararli hajmining porshen harakat hajmiga nisbati.
m - zararli bо‘shliqda qolib ketgan gaz kengayishining politronga kо‘rsatkichi.
Kо‘p pog‘onali kompressorda 1 kg gazni siqish paytida nazariy ish L (J/kg) miqdori quyidagi
formula yordamidya hisoblanadi:
(2.21)
yoki
(2.22)
bu yerda n — siqish pog‘onalari soni;
,
,... - 1, 2,... pog‘onalar uchun gazning entalpiyalarining farqi.
Kо‘p pog‘onali kompressor iste’mol qiladigan quvvat (2.17) formula orqali hisoblanadi.
Ayrim xollarda, havonn siqish kompressorlarining quvvatini aniqlash uchun ushbu formuladai
ham foydalaniladi:
(2.23)
1,68 - amaliy yо‘l bilan aniqlangan koeffitsiyent va u haqiqiy va izotermik siqishdagi farqni
hisobga oladi
Kо‘p pog‘onali porshenli kompressor ish unumdorligi, 1- pog‘onasining ish unumdorligi orqali
aniqlanadi.
Pog‘onalar orasida bosimning yuqotilishi hisobga olinmasa, siqish pog‘onalarining soni
ushbu tenglama orqali hisoblansa bо‘ladi:
(2.24)
unda
(2.25)
bu yerda x - bir pog‘onada siqish darajasi.