Вазорати таълими олӣ ва миёнаи ҷУМҲури ӯзбекистон институти педагоги давлатӣ чирчиқ

Роххои асосии ташкил ва муттахидкунии коллективи синф
Ташкил ва муттахидкунии хар як коллективи синф, одатан, бо роххои ба худ хос гузаронида мешавад. Би- нобар хамин рох ва шаклхои муттахиду тарбияи кол- лек гивро. ки барои хамаи синфхо бе истисно як хел небо­йки щ. нишон додан имконпазир аст. Дар хар як синф роху шаклхои ташкили коллективи синфро дар баробари ба хисоб гирифтани синну со л ва дарадаи гарбиятнокии хонандагои, (|)аъолият, ингизомнокй, пешравй ва бисёр дигар шароитхое, ки барои синфи мазкур характернок мебошад, интихоб кардан зарур аст. Тащо дар хдмин вазъият дар кори ба коллективи дустона ва макраднок муттахдц намудани хонандагони синф комёбихои зиёде ба даст овардан мумкин аст.
Дар тадрибаи фаъолияти тарбиявии рохбарони синф бисёр роху шаклхои ташкил ва тарбияи коллек- тивхои синф ба вудуд омадаанд.
Коллективи мактаби муосир аз ду коллективи бо хам плодаманди педагоги ва талабагон иборат аст. Дар мактаб хамаи талабагон ба як марказ муттахид мешаванд ва коллективи ягонаи умумимактабиро ташкил мекунанд. Таркиби коллективхои тарбиявии мактаб аз коллективхои ибтидой (синфй) иборат аст. Коллективхои ибтидой хонандагонро мунтазам бо кор- хои якдояи таълимй, тарбиявй ва корхои беруназ- синфй муттахид мегардонанд.
Дар доираи мактаб барои халлу фасли ин ё он кор б а муддатхои муайян коллективхои мувадкатй низ ташкил карда мешавад, ки ба ин иштирокчиёни мах- филхои гуногун, шурои клуби дустии байналмиллалй ва гайрахоро дохил кардан мумкин аст.


Муносибати муаллим бо шахсият а коллективи бачагон
Дар сохти коллективи тарбиявй гуруххои худидора- кунии талабагон, кумитаи талабагони мактаб. Соз- монхои кудакон, наврасон ва давонон, сардорони синф ва фаъолон накши мухим мебозад.
Дар дараёни ташкили фаъолиятхои муайян барои таъсис додани коллективи тарбиявй бояд аз методикаи махсус истифода бурд. Асоси ин методика аз инхо иборат аст:

• 
  Мохирона изхор кардани галабот ба талабагон хамчун омили барпокунй ва тарбияи коллектив;
  
• 
  Ташаккулёбии фаъолони синф ё худ тарбияи фаъолон;
  
• 
  Ташкили дурнамо дар фаъолияти
  

таълимй, меднатй ва кордой дамъиятй;

• 
  Инкилюфи анъанахои мусбати хаётии
  

коллектив;

• 
  Талаботи ягона шарти зарурии муттахид
  

шудани коллективи хонандагон.
Оид ба масъалаи мохирона истифода намудани методика бояд гуфт, ки корхои таълимй - тарбиявй аз дадид муайян кардани меъёр ва доидахои рафтор огоз гардад. Ба толибилмон бидуни фишороварй фахмо- нидан лозим аст, ки дар синф ва мактаб хар фард чй хел бояд рафтор кунад, чй гуна вазифахоро ичро намояд, дар муомила одобро нигох дорад. Дар методи изхор намудани талабот ёддихй нисбат ба риоя кардани доида ва меъёрхои мударрарнамудаи мактаб, хосил намудани махорат, малака ва одатхои шоиста ахамияти калон дорад.
Аксарияти рохбарони синф кори худро дойр ба ташкили коллективи синф аз ошкор кардани фаъоло- ни синф capмекунанд. Фаъолон поягузори коллекти­ви тарбиявии синф ва мактаб ба шумор мераванд.
Ба хайати фаъолон хонандагоне дохил мешаванд, ки дар байни хамсолон обрую нуфуз дошта бошанд, аввалин шуда ба даъватхои мураббй чдвоб дода, дар кор ташаббус нишон медиханд. Лекин хаминро бояд дайд дард, ки муаллими синф ба ошкор намудани фаъолони синф махдуд нагардида, фаъолони нав ба вудуд меорад ва дар бораи тарбияи он гамхорй мекунад.
Коллективи тарбиявй донунан хамеша дар харакат аст. Ин харакат, асосан, аз дурнамо capмезанад. Х,ар коллектив бояд дурнамои худро дошта бошад, то ки талабагон бахри мадсади ягона мунтазам амал намояид. Дурнамо ва мадсад дар методикаи тарбияи коллективи хонандагон аз нигохи назари атроф инъикоси хадидат аст. Дурнамо наздик, миёна ва дур мешавад. Дар ибтидои ташкилёбии коллектив дурнамои наздик, сипас ба сатхи инкишоф дурнамои миёна ва дур пешбарй мегардад. Дар шароити мактаб дурнамо, пеш аз хама, дар фаъолияти таълимии хонандагон дида мешавад. Хдмин ки дурнамои наздик- дер намондан ва хозир шудан ба дарсхо таъмин карда шуд, ба дурнамои миёна бо бахои «5» ва «4» хондан ва сониян ба дурнамои дур-синф ё мактабро бо муваффакият хатм намудан пешбарй мегардад.
Дар ташкилу тарбияи коллективи мактабиён анъанахо ахамияти калон доранд. Онхо шавкмандии мактабиёнро таъмин намуда, ононро ба рухбаландй ва вахдат меорад. «Х,еч чиз коллективро чун анъа­нахо пайванд карда наметавонад»,- мегуяд А.С.Мака­ренко,4«Мактабхои бехтарине, ки ман мушохида кар­дам, мактабхоеанд, ки анъанахо дамъ кардаанд...».
Хар мактаб, хар коллективи муттахпд анъанахои худро дорад. Дар мактаб чунин идхои анъанавй вучуд доранд: занги аввалин ва охирин, иди «Алифбо», иди паррандахо, иди хосилот, анъанаи «Хдфтаи носи хотир» ва гайра. Хар кадаре ки дар мактаб анъа­нахои миллии шавковар зиёд бошад, дар коллек- тивхои мактабй таъсири мусбати тарбиявй хамон кадар афзоиш меёбад.
Яке аз шартхои мухимтарини бо муваффакият ташкил намудани коллективи ибтидой дар синфу мактаб ба талаботи ягонаи педагогй риоя кардан мебошад. Агар хамаи педагогхо мувофики дастуру талаб ва методхои ягона амал карда, ба коллективи хонандагон рохбарии дурусти педагогй ташкил кунанд, он гох ин коллектив вусъату инкишоф меёбад.
Шакл ва усулхои ба воситаи коллективи синф таъсиррасонй ба хонандагон
Дар алокд ва ташкили коллективи тарбиявии хо- нандагони синфхои ибтидой накдш омузгор басо бузург аст. Муаллим мунгазам бо рохи машку санчиш бояд техникам истифодабарии методхои таъсирбах- ши тарбия ва тарики ташкилдихии коллективро аз худ кунад. Вай бояд дар бунёди махорати самтгирй, инкишофи ходисахои хаётии кудакон, муносибатхои байнихамдигарии онхо, тахлил карда тавонистани вазъиятхои бамиёномада ва ихтилофот хулосахои дуруст баровардан, худидоракунй ва назорат кардани эхсосоти худ, ба бурдборихо талкин карда тавониста­ни коллектив кодир бошад.
Шахсияги хонанда на танхо бо таъсири рохбари синф, муаллимон, балки бо таъсири коллективи хонандагон низ ташаккул меёбад.
Ба афкори умумии коллективи хонандагон такя кардани рохбари синф. Дар раванди инкишоф ёфтани коллектив охиста-охиста афкори умумии хонандагон дойр ба масъалахои мухими хаёти синф ташаккул меёбад. Афкори умум на танхо дар мадлисхои хонандагон, рузномахои деворй, балки дар хаёт ва фаъолияти харрузаи коллективи хонандагон ифода меёбад. Дар он синфе, ки афкори умумии солим хукм- фармост, худи хонандагон камбудии рафтори рафико- нашонро махкум мекунанд.
Вусъат ёфтани танкид ва худтанкидкунй дар коллективи хонандагон. Коллективи хонандагон дар шароити вусъат ёфтани танкид ва худтанкидкунии солим ба фактори пурзури тарбия мубаддал мегардад. Вакте ки хонандагон камбудии рафи- кони худро далеру ошкор танкид намуданро ёд ме- гиранд ва танкиди солими рафиконаро дуруст ме- фахмидагй мешаванд, дар атроф раванди ташак- кулёбии хислатхои мусбии онхо бомуваффакият мегузарад. Рафторхои ношоями хонандагони чудо- гона ошкор нашуда намемонанд, чунки рафторхоро худи хонандагон махкум мекунанд. Дар ин кор, албатта, накши рохбари синф бенихоят калон аст. Маклисп синфии хонандагон. Бо максади ба тамоми коллективи хонандагон ва хонандагони чудогрна таъсир расонидан мачлиси талабагон низ гузаронида мешавад. Таъсирнокии мачлисхо ха- мон вахт хеле зиёд мешавад, ки масъалахои гуфта- шуда диккати хонандагонро ба худ чалб намуда, фикрбадалкунии пуршавки онхоро ба вучуд мео- рад. Бинобар хамин мавзуи мачлис бояд саривактй ва хаячоновар бошад. Дар мачлисхо масъалахои ташкрлй хал карда туда, муваффакият ва камбудии кори таълиму тарбия тахлил карда мешавад. Тах- минан дар мачлис чунин мавзуъхоро хал кардан мумкин аст: «Мехнат тарбиятгари бехтарин». «До- ниш ва мехнат яканд?», «Дар бора и эхтиёткорй», «Интизом барои чй ба мо лозим аст?», «Дар охири сол коллективи синфи мо бояд чй хел шавад?», «Рафики хакикй бояд чй хел бошад?».
Ба рохбари синф дар таълиму тарбияи хонанда­гон рузномаи девории синф ёрии амалй расонида ме- тавонад. Рузнома барои хеле бошукух истифода бур- дани афкори умумии хонандагон ва барои дар кори синф бартараф намудани камбудихо мадад мерасо- над. Хднгоми дуруст ташкил намудани кори хайати тахририи рузномаи деворй на танхо ба ташкил намудани коллективи синф, балки диккати онро ба вусъат додани танкид ва худтанкидкунй, муборизаи зидди беинтизомй ва номуташаккилй чалб менамояд.
Муносибати фардй бо хонандагон дар коллектив. Дар баробари корхои фронгалии синфй рохбари синф хар як хонандаро алохида тарбия мекунад. Дар ин кор у ба ёрй ва тарафдории коллектиу фаъолони синф такя мекунад. Масалан, рохбари синф дик­кати сардор ё фаъолони синфро ба фаъолияти сусти ин ва ё он хонанда чалб мекунад. Фаъолон бо ин гуна Хонанда рафикона сухбат карда, уро ба кор­хои кодлективона чалб менамоянд.
Храмин тавр, масъалахои ташкил ва тарбияи коллективи талабагон диккати коркунони мактаб, аз чумла рохбарони синфро бехуда ба худ чалб намекунад. Инро чунин фахмидан мумкин аст, ки муттахид намудан ва тарбияи коллективи хонандагон дар системаи кори тарбияи наели наврас самти асосй мебошад.
Хулоса
Ба кори курсӣ аз фанни “Методикаи корҳои тарбиявӣ”. Дар мавзуи:” Методикаи кор оид ба тарбиян маданияти рафтор ”-донишҷӯи бахши 18/4 гуруҳи тоҷикии
Институти Давлатии Педагогии шаҳри Чирчиқ
Факултаи”Таълими ибтидоӣ ва томактабӣ”, равияи “Таълими ибтидоӣ ва корҳои тарбиявии спортӣ”.
Мирзамитдинова Гулбахор Мадибрагимовна
Муносибати мавзуъ:
Дар давраҳои гуногуни ташаккули инсоният талаботи иҷтимоӣ,иқтисодӣ,фарҳангиву маърифатии ҷомеа муайянкунандаи мундариҷаи тарбия ба шумор меравад.Дар амал татбиқ намудани мундариҷаи таълим ба методикаи корҳои тарбиявӣ такя менамояд.
Ҷузҳои кори курси ва фарогирии он:
Кори курсӣ аз муқаддима ,2 боб ,хулоса ,луғат ва адабиётҳои истифода бурда иборат аст.Ҳаммаи қисмҳои кори курсӣ аз рӯи нақша кушода дода шудааст . Мазмуни кори курсӣ аҳамияту моҳияташро пурра ва мукаммал барои кушода додан хизмат кардаастю
Камбудии кори курсӣ
Донишҷу дар вақти навиштани кори курсӣ аз адабиётҳои зиёд истифода мебурд,мавзӯъ боз ҳам бойтар мегашт.
Хулосаи хотимавии тақризчӣ
Дар кори курсии донишҷу Мирзамитдинова Гулбахор Мадибрагимовна доири мавзуъ маълумотҳо ва тавсияҳои зарури дода шудаанд.
Тақризчӣ:

Адабиёти истифодашуда

1. 
   Антропова М.В. Основы гигиены учащихся. Изда­тельство «Просвещение» Москва. 1971. 208 с.
   
2. 
   Богданова О.С Петрова В.И - Методикаи корхои тарбиявй дар синфхои ибтидой. Душанбе. Маориф. 1977.224 с.
   
3. 
   Вульфов Б.З, Поташкин М.М «Организатор внеклас­сной и внешкольной воспитательной работы» М. 1981.295 с.
   
4. 
   Горды Л.Ю «Организация классного коллектива». М.1984. 219 с.
   
5. 
   Давронов И. - Таълими санитарию гигиенй. (Дастур- амали метода барои муаллимони мактабхои Тоди- кистон). Душанбе, 2000, 79 с.
   
6. 
   Занкова Л. В. Развитие учащихсия в процессе обу- чения.М: 1963- 288 с.
   
7. 
   Иванов И.П. «Воспитывать коллективность» М. 1987. 304 с.
   
8. 
   Коваленко Ю.И. - Воспитание учащихся в школе. М.: «Педагогика», 1975. 128 с.
   
9. 
   Консепсияи мактаби миллии Д.Т -Душанбе. 1994.
   
10. 
    Консепсияи миллии тарбия дар Думхурии Тодикис- тон, тахти №94 аз 03.03.2006.
    
11. 
    Константинов Н.А., Медынский Е.Н., Шабаева М.Ф. Таърихи педагогика. Душанбе. «Маориф». 1982. 504 с.
    
12. 
    1^онуни Думхурии Тодикистон дар бораи масъулияти падару модар дар таълиму тарбияи фарзанд. Душанбе, 2011.
    
13. 
    Коротов М.В. Самоуправление школьников. М.: «Просвещение» 1981. 208 с.
    
14. 
    Красовский М.Ю - Общественное мнение уденического коллектива» М.1984. 264 с.
    
15. 
    Крилова Г.Д. «Особенности урока в условиях развивающею обучения». Л. 1976. 283 с.