Вазирлиги

Ташкил этилиши шакли бўйича инвестиция фондлари икки турга бўлинади. 
1. Очиқ турдаги инвестиция фонди; 
2. Ёпиқ турдаги инвестиция фонди; 
Очиқ турдаги инвестиция фондлари акцияларни уларни қайта сотиб олиш мажбурияти 
билан муомалага чиқаради, яъни фонд қимматли қоғозларнинг эгаларига уларнинг ўрнига 
маълум пул суммаси ёки мол - мулкини олиш хуқуқини беради. Бу инвестиция фонди 
уставида олдиндан кўзда тутилади. Ёпиқ турдаги инвестиция фондлари муомалага 
чиқарилган акцияларни қайта сотиб олиш мажбуриятини олмайди ва бу холат фонд уставида 
кўзда тутилади. Ўзбекистон Республикасида фаолият кўрсатаётган инвестиция фондларидан 
«Фойкон» ва «Капитал инвест» ёпиқ турдаги инвестиция фондлари ва қолган 12таси 
инвестиция фондлари очиқ турдаги инвестиция фонди хисобланади. 

---

34 
Қимматли қоғозлар бозорининг яна бир малакали иштирокчиси бўлиб 
хусусийлаштириш инвестиция фонди (текстда қисқартирилган ХИФ) хисобланади. 
ХИФнинг асосий вазифаси ахолининг вақтинча бўш пул маблағларини жалб этиб, уларни 
хусусийлаштираётган давлат корхоналарининг акцияларини сотиб олишга йўналтиришдан 
иборат. ХИФ муомалага ўз акцияларини чиқариш хисобига маблағларни хамда олинган 
махсус 
давлат 
кредитларини 
мамлакатимизда 
хусусийлаштирилаётган 
давлат 
корхоналарининг қимматли қоғозларига инвестиция қилиш, қимматли қоғозлар билан савдо 
қилиш, акцияларга эга бўлган корхоналарни ривожлантириш ва самарадорлигини оширишда 
акциядор (мулкдор) сифатида иштирок этадиган очиқ акциядорлик жамиятидир. Шуни 
таъкидлаш лозимки ХИФ – бу ёпиқ турдаги инвестиция фондидир, яъни у муомалага 
чиқарган ўз акцияларини қайта сотиб олиш мажбуриятини олмайди ва бу холат фонднинг 
уставида олдиндан кўзда тутилади. 
Амалдаги қонунчиликка асосан хусусийлаштириш инвестиция фондининг устав 
капиталининг энг кам минимал миқдори 3000 минимал иш хақи хажмидан кам бўлмаслиги 
керак. ХИФ учун Н
1
ва Н
2
мажбурий коэффицентлари қўлланилмайди ва фонд барча 
мижозлар билан иш олиб бориши мумкин. 
Ўзбекистон Республикасинг қимматли қоғозлар бўйича қонунчилигига асосан ХИФ 
фаолиятида қуйидаги хусусият ва чекловлар кўзда тутилган: 
1. Хусусийлаштирилаётган давлат корхоналари томонидан муомалага чиқарилган 
акцияларнинг умумий сонининг фақат 30 фоизига харид қилиш имконияти берилган; 
2. ХИФ ўзининг умумий активлари миқдорининг фақат 10% дан кўп бўлмаган қисмини 
бир эмитентнинг акцияларининг харид қилиш имконияти бор; 
3. ХИФ Ўзбекистон Республикаси Давлат Мулки Қўмитасидан хусусийлаштирилаётган 
давлат корхоналарининг акцияларини 5 йил муддатда махсус кредит сифатида олиш 
имкониятига эга; 
4. ХИФ ўз маблағларини фақат хусусийлаштирилаётган давлат корхоналарининг 
акцияларига ва бошқа давлат қимматли қоғозларига инвестиция қилиш имкониятига эга. 
Хусусийлаштириш инвестиция фондининг инвестиция портфелини ташкил этувчи 
акцияларини сотиш фақат ўз акцияларининг малакали мутахассислари томонидан ташкил 
этилган қимматли қоғозларнинг биржа ва биржадан ташқари бозорларда ахоли ўртасида 
жойлаштирилиши тўлиқ тугаллангандан сўнг амалга оширилади.