Vazirligi toshkent farmatsevtika

Ichki tenglashtirish usuli.

Bu usulda xromatogrammadagi barcha chiziqlar (yoki balandliklar) yuzasi 100% ga teng deb qabul qilinadi. Har bir xususiy tashkil etuvchini konsentratsiyasini quyidagi formula bilan xisoblanadi:

^S1<sup>(%) =

KiSi (h</sup>1<sup>). 100





 KiSi(h</sup>1⁾

GSX usuli rivojlanishi xisoblash xozirgi davrda kimyoviy birikmalarni taxlil qilishning eng keng qo‘llaniladigan va qulay usuli bo‘lib qoldi. Bu usul taxlili boshqa kimyoviy va fizik-kimyoviy usullar bilan birga bajarilishi murakkab bo‘lgan ko‘p kosponentli moddalar aralashmasini, dori moddalari metobolitlarini ajratishda va aniqlashda samarali natijalar beradi.

Gaz suyuqlik xromatografik usuli boshqa xromatografik usullardan quyidagi afzallikka ega:

1. 
   Unversal xolatga ega. Har xil gazlar, suyuq va qattiq moddalarni va aralashmalarni ajratish va tahlilini olib borish mumkin. Unda ular uchuvchi va haroratga chidamliligi inobatga olinadi. Xozirgi paytda 98% tahlil neft kimyosi va gaz sanoatlarida gaz-suyuqlik xromatografik usulida tasdiqlanmoqda.
   
2. 
   Xromatograflarda qo‘llanilayotgan kolonkalarni yuqori ajratuvchanlik va komponentlarni to‘liq tasdiqlab berish xususiyatiga ega. Masalan: gaz suyuqlik xromatografiya usuli yordamida bir soat ichida neft tarkibidagi bir necha yuz moddalarni tahlilini olib borish mumkin. Qo‘llanilayotgan gazlarni kam qovushqoqligi kolonkalarni uzaytirishga va shunga asosan moddalarni to‘liq ajralishiga erishiladi.
   

3. 
   Tajribalarni olib borishda tarkibidagi moddalar soniga qarab tez olib borilishi, ayrim xolatlarda daqiqalar oralig‘ida to‘liq natijaga ega bo‘lishga erishiladi.
   
4. 
   Usul sezgirligi bo‘yicha juda yuqoridir. Xozirgi paytda shunday detektorlar borki, ular modda konsentratsiyasini 10^-13g xam aniqlashga egadir. SHunga asosan usulning eng afzalligi metobolitlarni aniqlashda va biologik suyuqliklar tarkibidan, atmosferadagi, sanoatda ishlab chiqarish havosini tozaligini tahlil qilishda va polimerlar ishlab chiqarishda keng foydalaniladi.
   
5. 
   Boshqa fizik-kimyoviy tahlil usullariga nisbatan gaz-suyuqlik xromatografik usuli o‘zining tuzilishi hamda ishlash bosqichlari ishonarli bo‘lganligi uchun afzaldir.
   
6. 
   Foydalaniladigan moddalarni kam miqdorda sarflanishi tahlil uchun 10^-4 g miqdorda og‘irlik sarf bo‘ladi.
   
7. 
   Yuqori sezgirlikni va aniqlikka ega. O‘rtacha xatolik 15% ni tashkil etadi. Xozirgi xromatograflar
   

 1,0-1,5% xatolik darajasida tahlil qiladi.