Vazirligi toshkent davlat iqtisodiyot universiteti

3.9 -jadval Kodni qurish misoli Guruhi	Guruhchasi	0‘rni (pozitsiyasi)
Kod
Qora metallar	Chugun-1	Oliy sifatli	111
		O"rta sifatli	112
		Past sifatli	113
	Ternir-1	O'rta sifatli	121
		Yuqori sifatli	122
Rangli metallar	2 . . .1		211

Materiallar haqidagi ma’lumotlarning yozuvi, nomi, guruh yoki guruhchaga qaramligi, kodi, narxi, omborga ega bo‘ladi. Tuzilgan ma’lumotnomalar doimo mashinada saqlanadi, ularga yangi pozitsiyalar qo‘shilishi, keraksizlari chiqarib tashlanishi mumkin.
Ma’lumotnomaning belgilanishi — birlamchi hujjatlaming mashinada to‘ldirilishini yengillashtirishdir. Birlamchi hujjatlar ma’lumotnomalarini ShKga kiritish ikki usul bilan bajariladi: ekranda hujjatning shakli vujudga keladi yoki bir xil shaklga keltirilgan kiritish darchasi paydo bo‘ladi, unda har xil hujjatlami to‘Idirish uchun ma’lumotlar kiritiladi. Bunda hujjatning qanday shakli (TA, K.K.O, ChK.0, VV, ShART) to‘ldirilayotganligi ko‘rsatiladi. Agar hujjat maydonda mavjud, bo‘lgan rekvizit ma’lumotnomada bor bo‘lsa, unda maxsus tugmacha bilan unga murojaat qilish, kerakli pozitsiyani qidirish va uni hujjatga avtomatik kiritish sodir bo‘ladi.
Zamonaviy dasturlaming shubhasiz yutuqlariga ma’lumotnomaga yangi pozitsiyalami biror-bir operatsiyani bajarish vaqtida qo‘shish imkoniyati kiradi. Masalan, navbatdagi to‘lov varaqasini kirita turib, foydalanuvchi yangi tashkilot paydo bo‘lganini payqaydi. Hujjatlami tuzish rejimidan chiqmasdan turib, foydalanuvchi tashkilot ma’lumotnomasiga murojaat qiladi va unga yangi tashkilotning barcha rekvizitlarini kiritadi. Bu rekvizitlar bir vaqtning o'zida tuzilayotgan hujjatga joylashtiriladi.
Mnemokodlar, kodlarda yig‘ma jadvallarni butun mavjud bo‘lgan pozitsiyalar bo‘yicha yoki tanlab turli xildagi detallashtirish bilan tuzish




138


3 - bob. Milliy iqtisodiyotdagi axborot jarayonlari


uchun foydalaniladi. Ushbu maqsadda dastur ko‘rsatib o‘tilgan ma’lumotlami tuzishdan oldin natijalami hisoblash va uni tuzish olib boriladigan guruhlovchi alomatlar haqida tasdiq berishni so'raydi.