Vazirligi toshkent davlat iqtisodiyot universiteti

Avtomalashtirilgan axborot tizimlarining hayotiy sikli. Avtomatlashtirilgan axborot tizimini yaratish, rivojlantirish mohiyati vaqtga nisbatan «hayotiy sikl» kabi iqtisodiy kategoriyani aks ettiradi. Ya’ni, uning yaratilishi to undan foydalanishni to‘xtatishgacha bo‘lgan oraliqdagi hayot siklini anglatadi. AATning hayot siklida quyidagi bosqichlar ajralib turadi:

1. 
   Loyiha oldi bosqichi(rejalashtirish va talablar tahliliy-tizimli tahlil). Mavjud boshqaruv tizimini, birinchi galda axborot tizimlarini tadqiq va tahlil etish, yaratiladigan AATga nisbatan qo‘yiladigan talablami belgilash, texnik-iqtisodiy asos (TIA) va texnik vazifalarni AAT ishlab chiqishda rasmiylashtirish.
   
2. 
   Texnik loyihalashtirish (mantiqiy loyihalashtirish). Ta’riflangan talablarga muvofiq avtomatlashtiriladigan funksiyalar tarkibini (funksional arxitektura) va ta’minlovchi kenja tizim tarkibini (tizimli arxitektura) ishlab chiqish, AATning texnik loyihasini rasmiylashtirish.
   
3. 
   Qo'llanma loyihalashtirish (jismoniy loyihalashtirish). Dasturlarni ishlab chiqish va tizim, ma’lumotlami qayta ishlashning texnologikjarayonini ishlab chiqish, xodimlar uchun qo’llanma yo’riqnomalami yaratish, qo’llanma loyihani rasmiylashtirish.
   
4. 
   Tatbiq etish (testlash, tajriba ekspluatatsiyasi). AAT kenja tizimlarini kompleks tuzatish, xodimni o'qitish, AATni bosqichma-bosqich joriy etish, ekspluatatsiyaga topshirish.
   
5. 
   Ekspluatatsiya (kuzatib qo‘yish, modemizatsiyalashtirish). Kundalik ekspluatatsiya, dasturiy va texnik vositalar, shuningdek butun loyihani kuzatib borish, AATning ishi to‘g‘risida Statistik ma’lumotlar yig‘ish, xato va kamchiliklami to‘g‘rilash, AATni modemizatsiyalashga nisbatan talablami rasmiylashtirish va uni bajarish.
   

Axborot tizimlarining hayotiy sikli interaktiv mazmun kasb etadi: hayotiy siklning amalga oshirilgan bosqichlari vaqti-vaqti bilan yangi talablar va tashqi muhitgacha o‘zgarishlarga muvofiq qaytarilib turiladi. Hayot siklining har bir bosqichi va pallasida navbatdagi qarorlar uchun asos sanaluvchi texnik qarorlar va hujjatlar to’plami shakllanadi.
§ 14.3. AVTOMATLASHTIRILGAN AXBOROT
TIZIMLARINING RIVOJLANIB BORISH TENDENSIYALARI
Axborot tizimlari evolyutsiyasi axborotlarni qayta ishlashning texnik vositasi rivojlanishi mazmunini va axborot tizimlari qadr-qimmati bilan bog'liq. 1,7-jadvalda axborot tizimlaridan foydalanishga nisbatan yondoshuvning o’zgarishi keltirilgan.