Vazirligi toshkent davlat iqtisodiyot universiteti

Moliyaviy-iqtisodiy faoliyatdagi global kompyuter tarmoqlari
Zamonaviy axborot-kommunikatsiya texnologiyalariga ega hisoblash texnikasidan va elektron uzatish tizimidan foydalanmay turib zamon talabiga javob beruvchi moliyaviy muassasalami tashkil etish mumkin emas. Shu bois, bunday muassasalar ham dasturli-apparat kompleksi sifatida, ham elektron shaklda axborot uzatishning kommiinikatsiya vositasi sifatida eng yirik iste’molchilar hisoblanadi. Tashkilotlaming alohida avtomatlashtirilgan komplekslarini bog‘lovchi global tarmoqlar milliy va xalqaro darajada hisob- kitoblar o'tkazish imkonini beradi.
Mustaqil Davlatlar Hamdo‘stligi axborot va
moliyaviy telekommunikatsiya tarmoqlari
MDHda yangi tijorat tarmoqlarini ommaviy ravishda barpo etish 1991 -yildan boshlandi va doimiy davom etib kelmoqda. Tarmoq xizmatlariga kiradigan hudud jadallik bilan kengaymoqda, taqdim etiladigan servis darajasi va sifati o‘smoqda. Telekommunikatsiya xizmatining rivojlanishi xo'jalik va tijorat faoliyatini harakatlantirishning, iqtisodiy rivojlanishning muhim shartlaridan biridir. Faol marketing va texnik siyosati olib boruvchi ayrim tarmoqlami sharhlab o’tamiz.
Relcom tarmog‘i
1990-yilda Atom energiyasi institutining va bir qancha ilmiy tadqiqot institutlari, UNIX — kompyuterlar tizimini ishlab chiquvchi mutaxassislar va foydalanuvchilami birlashtiruvchi uncha katta bo'lmagan tarmoq tashkil etildi. Tez orada tarmoq 30 dan ortiq tashkilotni birlashtirdi va Intemetning — Evropadagi EUnet tarmog'iga ulandi hamda ro'yxatga olindi.
Hozirda Relcom umumiy maqsadlarga mo’ljallangan tarmoq sifatida rivojlanmoqda. U ilmiy va tijorat tashkilotlarini, davlat idoralari va muassasalarini birlashtiradi. Texnik jihatdan Relcomni o‘z mintaqasida foydalanuvchilar o‘rtasida ma’lumotlaralmashishini ta’minlovchi va zarur paytda mintaqaviy aloqa uzellari orqali boshqa rayonga ma’lumot uzatuvchi mintaqaviy uzellar jamlanmasi deb tasavvur etish mumkin.
Relcom mintaqa ichida va EUnet, Internet, BitNet abonent tarmoqlarida elektron pochta xizmatini ta’minlaydi. Tarmoq Usenet telekonferensiya- laridan foydalanish imkonini beradi. Relcom orqali RELIS tijorat axborot tizimi bilan ishlash oson va qulay. Bu tizim kundalik yangiliklami, dayjestlar, tahliliy sharhlar va boshqa ko‘pgina mavzularda axborotlarni taqdim eta oladi.