Vazirligi toshkent davlat iqtisodiyot universiteti

jadval p (baho)	Q (mahsulot miqdori)	R (umumiy daromad)	S (umumiy xarajatlar)
n (foyda)
30,0	1,0	30,0	33,0	-3,0
29,0	1,1	32,1	34,8	-2,7
28,0	1,2	34,4	36,7	-2,2
27.0	1,4	37,0	38,7	-1,6
26,0	1,5	39,9	40,8	-0,9
25,0	1,7	43,2	43,1	0,1
24,0	2,0	46,9	45,5	1,3
23,0	2,2	51,0	48,1	2,9
22,0	2,5	55,8	50,9	4,8
21,0	2,9	61,2	54,2	7,0
20,0	3,4	67,5	58,6	8,9
19,5	3,6	71,0	61,4	9,6
19,0	3,9	74,8	65,1	9,7
18,5	4,3	78,9	70,0	8,9
18,0	4,6	83,3	76,7	6,7
17,5	5,0	88,2	86,0	2,2
17,0	5,5	93,4	99,2	-5,8
16,5	6,0	99,2	118,4	-193
16,0	6,6	105,5	146,6	-41,1

Masalani Excel ADPda yechish texnologiyasi . A В . ; C . О . В ; Фирмвнннг фойдаскки амиклаш ' (бахо)	Q (махсулот МИХД0РИ)	R (даромад)	C (харажатлар)	П (фойда)
4 30.0
5 ■ 29.0
6 28.0
7 27.0
* ^: 26.0
9 ; 25.0
IQ ^: 24.0 и 23.0^1				-
12 : 22.0
13 21.0
14 : 20.0
13 : 19.5
16 19.0
17 18,5
18 18.0
19: 17.5
20 17,0
21 16.5
22 16.0

7.13-rasm. Masala ma’lumotlarini kiritish.


Berilgan masalani Excel dasturida yechish texnologiyasini ko‘rib chiqamiz.

1. 
   Masalani Excel dasturining ishchi varag'iga quyidagicha kiritamiz:
   

Щ«А1» yacheykaga «Firmaning foydasini aniqlash» matnini kiritamiz va «A1:E1» yacheykalari bo‘yicha birlashtiramiz. Buning uchun «A1:E1» yacheykalarini belgilab, knopkasini bosamiz. Shundan so‘ng kiritilgan matn «A1:E1» yacheykalarining o‘rtasiga joylashadi.

2. 
   So‘ngra quyidagi yacheykalarga mos ravishda:
   

«A3» yacheykasiga - P (baho);
«B3» yacheykasiga - Q (mahsulot miqdori);

§ 7.2. Firmaning xarajat, daromad va foydasini elektron jadvalda tahlil qilish 235 «C3» yacheykasiga - R (daromad); «D3» yacheykasiga - C (xarajatlar); «E3» yacheykasiga - я (foyda) matnlarini kiritib chiqamiz. «A4» yacheykasidan «А14» yacheykasigacha 30 sonidan 20 gacha bo‘lgan sonlami 1 birlikka kamayish tartibida kiritamiz. «A15»dan «A22» yacheykalarga esa 19,5 dan 16 gacha bo‘lgan sonlami 0,5 ga kamayish tartibida kiritamiz. «B3»dan «E3» yacheykalarga o'zgarmas xarajatlaming qiymatlarini kirtamiz. Yuqorida keltirilgan punktlarda bajarilgan amallami bajarish natijasida quyidagi ko'rinishdagi jadvalga ega bo'lamiz (7.13-rasm). Masalaning ma’lumotlari jadvalga kiritilib bo‘lgandan so‘ng, masala shartida keltirilgan formulalarni, ya’ni mahsulot miqdori, daromad, xarajatlar va foydani hisoblash formulalarini mos ravishdagi yacheykalarga kiritamiz (7.14-rasm). Eslatma. Shuni eslatib o'tish zarurki, Excel ADPda yacheykalarga formulalaryozishdan avval «=» (tenglik) belgisi qo‘yilishi sharf.	A	B i С í D			Е
2	Фирманинг фойдасини аниклаш
3	P (бахо)	Q (махсулот микдори)	R (даромад)	С (харажатлар)		П (фонда)
4	30	-(30/А4ГЗ	-A4*B4	■В4^лЗ-8*В4^л2+М*В4+10		=C4-D4
5	29
6	28
7	27
8	26
9	25
10 <24
11 ’23

7.14-rasm. Yacheykalarga formulalarni kiritish.

7. 
   Yacheykalarga kiritilgan formullami boshqa yacheykalarga nusxasini olamiz.
   

Eslatma. Barcha elektron jadvallarda matematik hisob-kitoblarni amalga oshirishdayacheykadagijoylashgan sonlar ko‘rsatilmaydi, balki sonlar joylashgan yacheykalarning manzillari ko ‘rsatiladi.
Buning uchun «B4» yacheykaga quyidagi formulani yozamiz:
=(ЗО/А4)^лЗ
Natijada «D4» yacheykada 1,0 raqami paydo bo‘ladi.
«В4» yacheykada joylashgan formulani «В5:В22» yacheykalarga ko'chirish zarur bo‘ladi. Buning uchun kursomi «В4» yacheykaga qo‘yamiz va yacheykaning pastki o‘ng burchagida «+» belgisi paydo bo‘ladi. Ushbu belgini «B22» yacheykagacha tortib boramiz. Shundan «B4:B22» yacheykalarida mos ravishda mahsulot miqdorlari hosil bo'ladi.
Ushbu harakat jarayoni quyidagi 7.15-rasmda keltirilgan.

236 7 - bob. Iqtisodiy masalalami yechishda elektron jadvallardan foydalanish	A	В	с	D	Е
1 2	Фирманинг фойдасини аниклаш
3	P (бадо)	Q (махсулот микдори)	R (даримад)	С ( ха ража т лар)	п (фойда)
4	30,0	1Л
5	29,0	I
6	28,0	1 j
7	27.0	i л|
8	26,0	Г bd