Vazirligi toshkent davlat iqtisodiyot universiteti

To'plam o'zgarmaslari
Bunday o‘zgarmaslarni hosil qilish uchun yangi berilgan ma’lumotlar turlari tuziladi va undan so‘ng bu turiga tegishli o‘zgarmasli qiymatlar to‘plami bilan chegaralangan o'zgaruvchilar aniqlanadi. Masalan, RANG nomli sanoqli turi deb e’lon qilaylik va uning uchun 5 ta QIZIL, KUK, YASHIL, OQ, QORA qiymatlarini aniqlaylik.
Sanoqli turlarini hosil qilish uchun enum kalit so'zi va undan keyin turi nomi hamda figurali qavs ichida vergullar bilan ajratilgan o'zgarmas qiymatlari ro'yxati ishlatiladi. Masalan:
enum RANG { QIZIL, KUK, YASHIL, OQ, QORA };
Bunda ifoda ikkita ishni bajaradi:

• 
  RANG nomli yangi sanoqli turi hosil qiladi;
  
• 
  quyidagi belgili o'zgarmaslami aniqlaydi:
  
• 
  0 qiymat bilan QIZIL;'>QIZIL;
  
• 
  1 qiymat bilan KUK;
  
• 
  2 qiymat bilan YASHIL va hokazo.
  

Har bir sanoqli o'zgarmas biror bir aniqlangan butun qiymatga mos keladi.
Boshlang'ich holatda o'zgarmaslarga 0 dan boshlab qiymat beriladi. Lekin, ixtiyoriy o'zgarmasga boshqa qiymatni o'zlashtirish ham mumkin. Bunda ularga qiymat berish o'sish tartibida bo'lishi lozim. Masalan:
enum RANG{QIZIL=100,KUK=200,YASHIL=300,OQ,QQRA=500};
ko'rinishda sanoqli turini aniqlasak QIZIL o'zgarmasi 100 ga, KUK - 200 ga, Yashil - 300 ga, OQ -301 ga, QORA - 500 ga teng bo'ladi.

332

11 - bob. Dasturlash asoslari

1: #include
2: using namespace std;
3: int main( )
4: {
a: enum Kunlar{Dushanba, Seshanba, Chorshanba, Payshanba, Juma, Shanba, Yakshanba};
6: int tanlash;
7: cout << «Kun raqamini kiriting (0-6):»;
8: cin » tanlash;
9: if (tanlash == Yakshanba || tanlash == Shanba)
13: cout <<»Bugun dam olish kuni!\n>>;
11: else
12: cout << «Bugun ish kuni.\n>>;
13: return 0;
14: };

NATIJA:

Kun raqamini kiriting (0-6):5
Bugun dam olish kuni!

9. 
   - rasm. Sanoqli o’zgarmasning qo'llanishi.
   

§ 11.4. C++ DASTURLASH TILIDA
IFODALAR VA OPERATORLAR