Вазирлиги фарғона давлат университети

2- МАВЗУ. СОЦИОЛОГИЯДА ШАХС МУАММОСИ 
Шахс тушунчаси. Шахс тушунчасини турли фанлардаги талқини. Шахс, инсон, 
индивид тушунчалари. Шахс шаклланишига таъсир этувчи асосий омиллар. Шахс 
менталитети ва ижтимоий-маданий мухит муносабатлари. Шахс тўғрисидаги асосий 
социологик назариялар. Инсон биологик ва социал индивид сифатида. Биологик ва 
маданий эволюция тўғрисидаги тушунча. Ўз-ўзини бахолаш ва “Мен” таълимотини 
шаклланиши. Шахснинг ўз-ўзини хурмат қилиши. Шахс структураси. Шахс турлари 
Ижтимоийлашув (социализация) маданий меъёрларни сингдириш ва социал ролларни 
ўзлаштириш сифатидаю Ижтимоийлашувда умумийлик ва ўзига хослик. Ижтимоийлашув 
жараёни: босқич ва даврлари. Бирламчи ва иккиламчи ижтимоийлашув. Ижтимоийлашув 
агентлари ва институтлари. Ижтимоийлашув ва шахснинг шаклланиши. Замонавий 
жамиятда шахс ижтимоийлашувининг ўзига хос хусусиятлари.
 
3- МАВЗУ. СОЦИАЛ ГУРУҲЛАР 
Ижтимоий гуруҳ тушунчаси, унинг асосий белгилари. Ижтимоий гуруҳ турлари: 
синфлар, миллатлар, демографик бирлашмалар, жамоала ва бошқалар. Социологияда 
ижтимоий гуруҳларга ажратиш мезонларининг хилма-ҳиллиги: шаклланиш усулига кўра, 
фаолият сўасига кўра, ўзаро таъсир турига кўра ва бошқалар. Ғарб социологиясида кичик 
гуруҳлар назарияси: социометрия гуруҳ ўзгарувчанлиги, психотерапевтик жараёнлар 

---

ҳақидаги таълимотлар ижтимоий гуруҳларнинг шаклланиши ва тараққий этиш 
қонунларини тушунтирувчи назариялар сифатида. Квазигуруҳлар. Қон-қариндошликка 
асосланган гуруҳлар: уруғ, қабила, қариндошлар, оила, элат, миллат. 
4- МАВЗУ. ЖАМИЯТ ЯХЛИТ ТИЗИМ СИФАТИДА 
Жамият ва ижтимоийлик тушунчаси. Шарқ мутафаккирларининг жамият тўғрисидаги 
қарашлари. 
Ғарб 
социологияси 
асосчиларининг 
ишларида 
ижтимоийликнинг 
таърифланиши. М. Вебер концепциясида тоталитар жамият, унинг белгилари ва 
ижтимоий-сиёсий ташкил этилиш усуллари. Жамият ва давлат. Жамиятнинг механистик, 
органистик ва бошқа тарзларда таърифланиши. Т.Парсонс назариясида жамият 
тушунчаси, унинг тўрт функцияли парадигмаси. Ҳозирги жамиятнинг турлича 
таърифлари. Анъанавий жамият ва Индустриал жамият. Уларнинг белгилари. “Мўл-
кўллик жамияти”, “Очиқ жамият”, “Ёпиқ жамият”, “Истеъмол жамияти”, 
“Постиндустриал жамияти” ва бошқалар ХХ ва ХХI аср маданий-тарихий ва сиёсий 
тизимларни таърифлаш мезонлари сифатида.