Вазирлиги фарғона давлат университети

Кичик гуруҳлар учун топшириқлар 
1 
гуруҳ учун топшириқ 
Социологик тадқиқот мақсади турлича бўлиши мумкин. Масалан, муайян ишлаб чиқариш 
корхонасида меҳнат унумдорлигини кўтариш муаммосини социологик тадқиқ қилиш зарур 
бўлса, бунда асосий мақсад меҳнат унумдорлигини пастлигининг биринчидан, асосий 
сабабларини аниқлаш, иккинчидан, мавжуд яширин иқтисодий имкониятларни қидириб топиш 
ва учинчидан эса мавжуд шарт-шароитни ўзгартиришдан иборат бўлади. Тадқиқотнинг асосий 
вазифаси нима. белгилаб олинган мақсадни мазмунини кўрсатинг, услубий ва ташкилий 
жиҳатдан янада ойдинлаштириб олишнинг асосий мақсади нимани ташкил этади. 
Эмпирик , тадқиқот объекти,интерфю, анкета ахлоқ, сўзларига синквейн тузинг. 
2 гуруҳ учун топшириқ 
Эмпирик социологик тадқиқотларни ўтказиш тартиби, шарт шароитлари ва жадвал график 
ҳолатини кўрсатиб бериш учун “Венн диаграммаси”ни тўлдиринг. 
3 гуруҳ учун топшириқ 
Социология фанининг асосий тамоили ва мақасд вазифалари ҳақида гапириб беринг. 
Социология фанида жамият, оила, ижтимоий гуруҳларнинг ижтимоий иқтисодий ва маданий 
маърифий ривожлантириш жараёнларининг “Кластер” график органайзерини тузинг. 
4 гуруҳ учун топшириқ 
Мамлакат ижтимоий, маърифий ҳаёти ривожи йўлида таълим-тарбия муассасалари ва 
оиланинг роли ҳақида гапириб беринг.Эмпирик социологик тадқиқотни ташкил этиш, олиндиган 
маълумотлар ва уни жамият ривожи йўлида тадқиқ қилиш жарёнларини Нилуфар гули схемаси 
орқали тўлдиринг. 
Эмпирик социологик тадқиқот ва унинг методлари 
9-МАВЗУ 

---

 
1-МАВЗУ БЎЙИЧА ТАРҚАТМА МАТЕРИАЛ 
СОЦИОЛОГИЯ ФАН СИФАТИДА 
Социология (лотинча sоcietas – жамият ва юнонча Lоgоs – таълимот) – 
сўзларидан келиб чиққан бўлиб, жамият ҳақидаги фан маъносини англатади. 
Яхлит тизим сифатида жамият ва алўида институтлар, ижтимоий гуруҳлар, 
жамият тузилмалари ва уларда юз берадиган ижтимоий жараёнларни 
ўрганади. «Социология» термини фанга француз файласуфи Огюст Конт 
томонидан киритилган бўлиб, ушбу термин илк бор унинг «Позитив фалсафа 
курси» асарида (1839) қўлланилган. 
Социология – яхлит ижтимоий тизим сифатида жамият ҳақидаги ва 
унинг айрим таркибий элементлари (шахслар, ижтимоий бирликлар, 
институтлар) орқали бу тизимнинг амал қилиши ва ривожланиши 
тўғрисидаги фандир. 
Фалсафа, иқтисодиёт, тарих, сиёсатшунослик, психология фанлари 
социологиянинг шаклланишига самарали таъсир кўрсатади. Социологиянинг 
фалсафа билан узвий алоқаси шунда кўринадики, умумсоциологик 
назариялар ва амалий социологик тадқиқотлар маълум методологик асосга 
таянадилар. Шундай асосни эса фалсафа фани яратади. Социология
фалсафага нисбатан мустақилликни шунга асосланиб эълон қиладики, у ўз 
олдига ижтимоий муаммоларни, воқеликни илмий, англаш усули асосида ҳал 
этиш вазифасини қўяди. 
Социология статистика фани билан ҳам мустаҳкам алоқада 
ривожланади. Бу икки фаннинг ўзаро алоқалари шу қадар яқинки, 
социологиянинг ривожланишини статистик ёндашувларсиз тасаввур қилиш 
қийин. Социология шунингдек, иқтисод назарияси, бошқарув назарияси, 
тарих, педагогика, ҳуқуқшунослик, сиёсатшунослик каби фанлар билан ҳам 
мустаҳкам алоқада ривожланади. 
1-ёндашувга кўра социологиянинг структураси: 
а) 
умумсоциологик 
назарияларни 
бевосита 
тадқиқ 
этишга 
мулжалланган йўналиш; 
б) махсус социологик назариялар асосига қурулавчи тадқиқот 
йўналиши; 
в) бевосита эмпирик социологик тадқиқотлар. 
2-ёндашувга кўра социология макро- ва микросоциологияга бўлинади. 
Макросоциология – тарихан узоқ давом этадиган жараёнлар,йирик 
масштабли социал системаларни тадқиқ этади. Микросоциология эса 
инсонлар хатти-ҳаракатларини, бевосита уларнинг ўзаро муносабатларини ва 
бу муносабатлардан келиб чиқадиган ҳодиса ва жараёнларни ўрганади. 
3-ёндашувга кўра социология структурасида фундаментал ва амалий 
йўналишларни, назарий ва эмпирик тадқиқотларни, махсус ва тармоқ 
сўаларни ажратиб кўрсатиш лозим. 

---

146