Вазирлиги абу райхон беруний номидаги тошкент давлат техника

К.2 Белгилашлар системаси ва ҳисоблашлар учун ишлатиладиган
асосий ифодалар
Ўзгарувчан ток электр тармоқлари уч фазали занжирлардан иборат. Нормал иш ҳолатида симметрик тармоқларда фаза токлари ва кучланишлари симметрик ва снусоидал деб қаралади. Шу сабабли ҳамма ҳисоб ва таҳлилларни фақат бир фаза учун тузилган алмаштириш схемасида кўриб чиқиш мумкин. Истеъмолчи тармоққа юлдуз усулида уланган. Фараз қилапйлик, Z_ю Z_л - тармоқдаги юкламанинг ва линиянинг бир фазасига тўғри келувчи комплекс қаршиликлар бўлсин. Тармоқнинг ҳар бир фазасида I белгиланган ток оқади. Бу ток юкламанинг фаза токи I_ю га тенг. Тугуннинг фазасидаги комплекс кучланишни U_Ф ва фазалараро кучланишни U деб белгилаймиз. Маълумки, симметрик ҳолатда юқоридаги кучланишлар орасида қуйидаги-ча боғланиш мавжуд:

U =3 U_Ф ;
ўзгарувчан ток электр занжирларига оид айрим маълумотларни эслатиб ўтамиз. Комплекс катталиклар алгебраик ва символик кўринишда бўлиши мумкин:
; (К.1)
; (К.2)
. (К.3)
Бу ерда:
U^’ , I^’ , Р - катталикларнинг актив қисми; U^’’ , I^’’ ,Q - катталикларнинг реактив қисми;
U, I, S – катталикларнинг модуллари ; _u, _I,  - мос ҳолда кучланиш, ток ва қувватларнинг актив ва реактив қисмлари орасидаги бурчаклар.
Уч фаза учун тўла қувват: ;
(К.4)
Бу ерда - токнинг қўшма комплекс сони; Р, Q - уч фазанинг актив ва реактив қувватлари.
Агар, комплекс кучланиш U ва ток I орасидаги бурчак  га тенг бўлса, у ҳолда (К.4) дан ; келиб чиқади.
Тугундаги ток: